ข้อความต้นฉบับในหน้า
การหมดสังกัดจะพบเหตุของการกรรมและช่องทางแห่งความสำเร็จ คำว่า "สังเกต" นี้คืออะไร เราจะมีผลกรรมปฏิบัติธรรมที่ดีได้นั้นเราต้องสังเกตอย่างไร
พระมหาอรรถพล กุลสิทธิ์โส
คำว่า "สังเกต"ที่จะเป็นเหตุของการปฏิบัติได้ของลูกนั้นก็คือลูกจะสังเกตดูรอบไหนที่ลูกปฏิบัติธรรมได้ดี มีอารมณ์สบาย มีความสุขกับการนั่งนั้นลูกความใจก็จะได้อะไร
ตรงกันข้ามถ้าหากรอบไหนลูกนั่งแล้วไม่สบาย ไม่มีความสุข ลูกก็จะสังเกตดูว่าเป็นเพราะอะไร ลูกก็จะปรับและเริ่มต้นใหม่ด้วยวิธีการที่ถูกต้องที่ทำให้กลับไปสู่ความสบายและมีความสุขกับการนั่งครับ
พระมหาไพโรจน์ ปุณฺญาภิโส
คำว่า "สังเกต"ของการปฏิบัติ ธรรมคือการพิจารณา สังเกตนอกจากหลังจากนั่งทบทวนว่าทำไรวันนั้นดีหรือไม่ดี โดยเริ่มพิจารณังก่อนแต่ก่อนเริ่มนั่ง ขณะนั่ง และหลังนั่ง นำมาทบทวนดูว่าเราทำอะไรบ้าง อารมณ์ก่อนนั่ง กราวใจ สีผมล้อมต่างๆ รอบๆ ตัวว่าแบบนี้กับเราทำให้ใจสบาย ใจนุ่ม นิ่ง ดิ่งได้ไว แล้วนำมาปรับปรุง ทดลองที่เล็กเทละน้อยในแต่ละรอบ ให้เหมาะสมกับเราว่าแค่ไหนพอดีสำหรับเรา เพราะคำว่าสบาย พอดีของแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน ต้องหาของเราให้พบและปรับให้เหมาะกับเรา ผลการนั่งดีที่จะตามมาครับ
พระประทีป ปีที่โพ
สังเกต คือการตรวจดูเหตุว่ามาเป็นอย่างไร คำว่าประกอบเหตุอย่างไร ผลออกมาเป็นอย่างไร หรือผลเป็นอย่างนี้ เป็นเพราะเหตุมาอะไร ดูจาก เหตุ -> นำไปสู่ผล -> สาวไปหาเหตุ สังเกตอย่างไร ลูกสังเกตก่อนเลิกนั่ง 5 นาที ดูจากตอนเริ่มนั่ง เราปรับร่างกายอย่างไร อารมณ์ความรู้สึก ดูกรวางใจว่าเราวางใจหนักไป วางใจเบาไป หรือวางใจพอดี หนักไป -> มักจะเอผลไปด่า เบาไป -> ไม่พึงก็หลบ ถ้าปรับได้พอดี -> จะเกิดความพอใจ วันนี้นั่งตัวโล่ง โรง่ง เบาสบาย มีความสุข คิดว่า อ่อ วันนี้ทำถูกวิธี ลูกรู้ว่าเป็น ยังไงก็ยังสั่งเกตและจดบันทึกไว้แล้วนำมารีบปรับปรุงให้เป็น เพื่อกายชนะคือหยุดแรก