ธรรมะเพื่อประช: ชัยชนะครั้งที่ 5 : หน้า 162/576

ธรรมะเพื่อประช ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๕ ชนะ สัจจกนิครนถ์) ๑๖๑ ไม้สดนั้นมียางทั้งแช่ไว้ในน้ำ บุรุษนั้นมีแต่ความเหน็ดเหนื่อยเปล่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่งในโลกนี้ก็เช่นเดียวกัน หากยังไม่หลีกจากกามด้วยกาย ยังมีความรักใคร่ ความกระหาย และความกระวนกระวายเพราะกาม สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น แม้จะได้เสวยทุกขเวทนาที่กล้าแข็ง เผ็ดร้อน อันเกิดขึ้นเพราะ ความเพียรก็ดี หรือไม่ได้เสวยทุกขเวทนาเช่นนั้นก็ดี ล้วนเป็นผู้ ไม่ควรเพื่อการตรัสรู้อันประเสริฐ อุปมาข้อที่ ๒ เปรียบเหมือนไม้สดมียางที่เขาแช่ไว้บน บกห่างไกลจากนํ้า บุรุษถือไม้สีไฟมาสีเข้าด้วยหวังว่า จักให้ไฟ ปรากฏขึ้น ดูก่อนอัคคิเวสสนะ บุรุษเอาไม้สีไฟสีลงที่ไม้สดที่เขา วางไว้บนบกห่างไกลจากน้ำ จึงให้ไฟปรากฏขึ้นไม่ได้ มีแต่ความ เหน็ดเหนื่อยเปล่าเท่านั้นเอง สมณะหรือพราหมณ์บางพวกก็ เช่นเดียวกัน แม้หลีกออกจากกามด้วยกายแล้ว แต่ยังมีความ พอใจรักใคร่ กระวนกระวายเพราะกาม ยังมิได้ระงับด้วยดีภายใน สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น แม้เสวยทุกขเวทนาที่กล้าแข็ง เผ็ดร้อนอันเกิดขึ้นจากความเพียรก็ดี หรือมิได้เสวยทุกขเวทนา เช่นนั้น ล้วนเป็นผู้ไม่ควรเพื่อการตรัสรู้อันประเสริฐ อุปมาข้อที่ ๓ เปรียบเหมือนไม้แห้งสนิทที่เขาวางไว้บน บกห่างจากน้ำบุรุษถือไม้สีไฟมาสีเข้าด้วยความหวังว่าจักให้ติดไฟ