ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5 : หน้า 163/576

ธรรมะเพื่อประชา ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๕ ชนะ สัจจกนิครนถ์) ๑๖๒ ครั้นเอาไม้สีไฟสีลงที่ไม้อันแห้งสนิท ที่เขาวางไว้บนบกห่างจากน้ำ ไฟย่อมปรากฏเกิดขึ้นได้ เหมือนสมณะหรือพราหมณ์ ผู้หลีกออก จากกามด้วยกายแล้ว ทั้งระงับความพอใจในกามทั้งหลาย สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น แม้เสวยทุกขเวทนาที่เผ็ดร้อน อัน เกิดขึ้นจากความเพียรก็ดี หรือมิได้เสวยทุกขเวทนาเช่นนั้นก็ดี ย่อมเป็นผู้ควรเพื่อการตรัสรู้อันประเสริฐ นี้แลอุปมาข้อที่ ๓ ที่ ไม่น่าอัศจรรย์ไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อน มาปรากฏแจ่มแจ้งแก่เรา” พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตรัสเล่าถึงการทำความเพียร ของพระองค์ต่อไปว่า “เรานั้นมีความดำริว่า ถ้ากระไรเราจึงกด ฟันด้วยฟัน เอาลิ้นดันเพดานปากไว้ให้แน่น เอาจิตข่มจิตให้เร่าร้อน เรานั้นก็กดฟันด้วยฟัน เอาลิ้นดันเพดานไว้ให้แน่น เอาจิตข่มจิต บีบไว้แน่นให้เร่าร้อน เมื่อเรา ดังนั้น เหงื่อก็ไหลออกจากรักแร้ ทั้ง ๒ ข้าง เปรียบเหมือนบุรุษมีกำลังมาก จับบุรุษที่มีกำลังน้อย กว่ากดที่ศีรษะหรือที่คอ แล้วบีบคั้นรัดไว้ให้แน่นให้ร้อนจัด” ดูก่อนอัคคิเวสสนะ เราปรารภความเพียรไม่ย่อหย่อน มี สติตั้งมั่นไม่ได้ฟันเฟือน แต่มีกายกระวนกระวายไม่สงบระงับ เพราะความเพียรที่ทนได้ยากเสียดแทงอยู่ แต่ทุกขเวทนาที่เกิด ขึ้นถึงปานนี้ มิอาจครอบงำาจิตของเรา เรากลั้นลมหายใจออก และลมหายใจเข้าทางปาก และทางจมูก เมื่อทำเช่นนั้น ลมจะ