บทเรียนจากพญาช้างโทณมุขะ : หน้า 261/576

ธรรมะเพื่อประชll พระปิยทัสสีพุทธเจ้า (๓) ๒๖๐ ชื่อ โทณมุขะ เพื่อหมายจะปลงพระชนม์ของพระผู้มีพระภาคเจ้า ด้วยเกรงพระราชอาชญา นายควาญช้างไม่ได้พิจารณา ถึงบุญบาป เพราะถ้าไม่ทำตามราชบัญชา เขาต้องถูกประหาร หรือต้องพ้นจากตำาแหน่งแน่นอน เขาจึงจําเป็นต้องมอมเมา พญาช้างโทณมุขะ ที่มีงวงยาวเสมือนธนู มีใบหูกว้างใหญ่ ตา เหลืองเหมือนนํ้าผึ้ง ตะโพกหนาทีบกลมกลึง งางามเหมือนงอนไถ ขนหางสวย โคนหางน่ายำเกรง สมบูรณ์ด้วยลักษณะครบทุกอย่าง มีกำลังเท่าช้างสารถึง ๗ เชือก ให้ตกมันถึง ๗ ครั้ง ทันทีที่พญาช้างโทณมุขะซึ่งมีฤทธานุภาพมากดุจช้าง เอราวัณหลุดไปเท่านั้น ก็ฆ่าช้าง ม้า วัว มนุษย์ชาย หญิง มี อะไรขวางหน้าก็ฆ่าและทำลายเสียสิ้น ทำให้ทั้งเนื้อทั้งตัวชุ่มโชก ไปด้วยเลือด ครั้นเห็นพระทศพลกำลังเสด็จมาพร้อมด้วยพระ สาวกแต่ไกล ก็รีบปรี่เข้าหามีกำลังเร็วเหมือนครุฑบินไปในอากาศ มุ่งตรงไปหาพระผู้มีพระภาคเจ้าทันที ชาวเมืองเห็นดังนั้น ต่าง ส่งเสียงร้องลั่นด้วยความเป็นห่วงพระพุทธองค์ พระมหามุนีพุทธเจ้าทรงแลดูพญาช้างซึ่งกำลังวิ่งมาด้วย ความเร็ว ด้วยพระหฤทัยเยือกเย็นและพระมหากรุณา ทรงแผ่ พระเมตตาไปยังพญาช้างนั้น พญาช้างได้รับกระแสแห่งเมตตา- ธรรมก็กลับได้สติ รู้สึกสำนึกผิดอย่างใหญ่หลวง ไม่อาจยืน