ฆราวาสธรรม: คุณสมบัติของผู้ชนะความจน : หน้า 66/263

- เต็มไปด้วยศัตรู - ขาดความเจริญก้าวหน้า - ทำให้เสื่อมจากทรัพย์ 4. โทษของการขาดจาคะ - ปลูกฝังความตระหนี่ให้เกิดขึ้นในใจ - ได้รับคำครหาติเตียน - เป็นทุกข์ใจ - ไม่มีใครอยากเข้าใกล้ สรุปแล้วโทษของการขาดฆราวาสธรรมโดยรวมก็คือ เมื่อขาดสัจจะย่อมเกิดปัญหา ถูกหวาดระแวง เมื่อขาดทมะย่อมเกิดปัญหาความโง่เขลา เมื่อขาดขันติย่อมเกิดปัญหาความ ยากจน และเมื่อขาดจาคะย่อมเกิดปัญหาความเห็นแก่ตัวเกิดขึ้นในสังคม สรุป การที่บุคคลใดจะสามารถสร้างตัวได้นั้นต้องมีสัมมาทิฏฐิ 10 ประการ และฆราวาสธรรม เป็นหลักในการดำเนินชีวิต เพื่อให้สามารถสร้างตัวได้อย่างถูกวิธี และเป็นพื้นฐานในการสร้าง ฐานะทางเศรษฐกิจต่อไป ฆราวาสธรรม ประกอบด้วย สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ เกิดขึ้นจากนิสัยที่เราทำเป็น ประจำโดยไม่รู้ตัว เรารู้ว่าฆราวาสธรรมเกิดจากนิสัยของเรา เราก็ควรฝึกให้มีในตัวของเราเอง เพื่อให้สามารถเป็นทางมาแห่ง เกียรติยศ ปัญญา ทรัพย์สมบัติ และหมู่มิตร หากบุคคลใดก็ตามไม่สามารถสร้างฆราวาสธรรมให้เกิดขึ้นในตัวได้แล้ว ก็ไม่มีทาง ที่จะสามารถสร้างฐานะได้สำเร็จ การที่เราทำงานเรื่องใดก็ตามไม่ประสบความสำเร็จ อย่ามุ่งแต่โทษคนอื่นให้หันกลับมา ทบทวนฆราวาสธรรมภายในตัวของเราเองก่อนว่ามีครบถ้วนแล้วหรือยัง บุคคลใดก็ตาม หากฝึกฝนให้มีฆราวาสธรรมเกิดขึ้นในตนแล้ว ย่อมจะเป็นผู้มีกำลังกาย กำลังความคิด กำลังสติปัญญา และกำลังความดี พร้อมที่สร้างฐานะทางเศรษฐกิจขึ้นมาได้ โดยง่ายอย่างแน่นอน บทที่ 2 ฆราวาสธรรม คุณสมบัติ ของ ผู้ชนะความจน - ความเจ็บ - ความโง่ DOU 55