การใช้ชีวิตที่มีความหมาย : หน้า 99/263

3.10 ทำอย่างไรจึง “ใช้ชีวิตเป็น” ใช้ชีวิตเป็น คือ การดำเนินชีวิตที่ไม่ผิดหลักกฎแห่งกรรมอย่างมีความสุขในโลกนี้และ เตรียมความสุขในโลกหน้าไปพร้อมกัน จนหมดกิเลสเข้านิพพาน 1) ต้องมองชีวิตตามความเป็นจริง คนในโลกแม้จะสมบูณ์ด้วยทรัพย์ สมบัติ ถูกเลี้ยงดูมาอย่างดี มีมิตร สหาย พวกพ้อง บริวาร หน้าที่การงานดี มีชีวิตเป็นสุขดีแล้วก็ตาม ต้องมี ธัมมุทเทส หมายถึง ความเข้าใจโลก ตามความเป็นจริง มี 4 ประการ คือ 1.1) โลกอันชรานำไป ไม่ยั่งยืน หมายถึง การมองเห็นโลกตามความเป็นจริงว่า ทุกชีวิตในโลกล้วนต้องแก่เฒ่า ต้องชรา มีอายุมากขึ้นเรื่อย ๆ ไม่มีใครจะสามารถยังความ หนุ่มสาว ความแข็งแรง กำลังวังชาเอาไว้ได้ 1.2) โลกไม่มีผู้ต้านทาน ไม่เป็นใหญ่เฉพาะตน หมายถึง การมองเห็นโลกตาม ความเป็นจริงว่าทุกชีวิตในโลกล้วนต้องเจ็บป่วย เป็นไข้ เป็นโรค ไม่สบายกายด้วยกันทั้งนั้น จะ แบ่งความทุกข์ ความเจ็บป่วย ให้กับใคร ๆ ก็ไม่ได้ มีแต่เจ็บป่วยอยู่คนเดียวใครก็ช่วยไม่ได้ 1.3) โลกไม่มีอะไรเป็นของตน จำต้องทิ้งสิ่งทั้งปวงไป หมายถึง การมองเห็น โลกตามความเป็นจริงว่า โภคทรัพย์สมบัติ ที่ตนเองมีอยู่ ครอบครองอยู่ ใช้สอยบริโภคอยู่ เมื่ ตายไปแล้ว ไม่สามารถนำไปใช้ในชาติหน้าได้ สมบัตินั้น สุดท้ายต้องตกเป็นของคนอื่นไป 1.4) โลกพร่องอยู่เป็นนิตย์ ไม่รู้จักอิ่ม เป็นทาสแห่งตัณหา หมายถึง การมอง เห็นโลกตามความเป็นจริงว่า หากสถานที่ใดในโลก สมบูรณ์ด้วย ทรัพย์สมบัติ ไร่ นา อันอุดม สมบูรณ์ มีผู้ปกครองอ่อนแอ ผู้ปกครองที่เข้มแข็งกว่าเมื่อทราบว่ามีสถานที่เช่นนั้น ย่อมจะ เข้าไปรบ ยึด ตีชิง สมบัตินั้นมาเป็นของตนแน่นอน เมื่อมองโลกตามความเป็นจริงได้อย่างนี้จะเป็นผู้ไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต จะใช้ชีวิตก็ใช้อย่างระมัดระวัง รู้จักถนอมร่างกาย ใช้ร่างกายไปกับการสร้างสิ่งที่ดี ๆ ให้กับตนเอง 2) ต้องคำนวณงบประมาณตลอดชีวิตได้ 1 หมายความว่า ตลอดชีวิตคนๆ หนึ่ง หากอายุเฉลี่ย 75 ปี จะใช้งบประมาณเท่าไหร่ใน รัฐปาลสูตร, มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่ม 21 หน้า 38-39 88 DOU สูตรสำเร็จ การพัฒนาองค์กร และเศรษฐกิจ