ความเชื่อและคุณธรรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 201/263

นนตอบสนอง 2. เชื่อในผลของกรรม คือเชื่อว่าทำดีได้ดี ทำชั่ว ได้ชั่ว ใครทำสิ่งใดไว้ย่อมได้รับสิ่ง 3. เชื่อว่าสัตว์มีกรรมเป็นของตน คือเชื่อว่าผลบุญผลบาป กรรมดีกรรมชั่วย่อม ติดตามบุคคลผู้ทำนั้นตลอดไป 4. เชื่อว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีจริง คือ เชื่อในปัญญาตรัสรู้ของพระองค์ 2) ศีล คือ การรักษา กายวาจา ให้เรียบร้อยเป็นปกติ ไม่เบียดเบียนใคร ให้ความ มั่นคงและความจริงใจซื่อสัตย์ต่อกัน ซึ่งเป็นหลักประกันความเป็นมนุษย์ในตัวบุคคล อย่าง น้อยต้องรักษาศีล ให้ได้ 5 ข้อ ซึ่งต้องหมั่นทำให้เป็นปกติจนกลายเป็นนิสัยให้ได้ 3) หิริ คือ ความละอายต่อการทำบาป ละอายต่อการคิดชั่ว พูดชั่ว และทำชั่ว ต้อง หมั่นเตือนตนเองไม่ให้พลาดพลั้งไปทำความชั่วอยู่ตลอดเวลา วิธีการฝึกให้เป็นคนมีหิริ 1. คำนึงถึงความเป็นคนหรือชาติตระกูล ว่าเราอุตส่าห์ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ทั้งที ทำไมจะต้องไปฆ่าสัตว์ หรือขโมยเขากิน ทำอาการเหมือนสัตว์ เราสูงกว่าสัตว์ตั้งเยอะ เมื่อ คำนึงถึงอย่างนี้ หิริก็เ หิริก็เกิดขึ้น 2. คำนึงถึงอายุ ว่าเราอายุปูนนี้แล้วจะมาทำเสียๆ หายๆ ได้อย่างไร จะมาทำผิด เอาตอนนี้ได้อย่างไร หิริก็เกิดขึ้น 3. คำนึงถึงความดีที่เคยทำ ว่าความดีเราก็เคยทำมามากแล้วจะมาทำชั่วเสียตอนนี้ ได้อย่างไร หิริก็เกิดขึ้น ๑๐๘ ๑ ๘ หิรกเกิดขน 4. คำนึงถึงความเป็นพหูสูตว่าเรามีความรู้ตั้งขนาดนี้แล้วจะมาทำความชั่วได้อย่างไร 5. คำนึงถึงพระศาสดา ว่าพุทธองค์อุตส่าห์สละแม้กระทั่งชีวิตเพื่อตรัสรู้ธรรมมา สั่งสอนพวกเรา แล้วเราจะละเลยคำสอนของพระองค์ไปทำชั่วได้อย่างไร หิริก็เกิดขึ้น 6. คำนึงถึงครูอาจารย์ สถานศึกษา ว่าเราก็ศิษย์มีครู สถาบันเราก็มีชื่อเสียงไปทั่ว แล้วเราจะมาทำให้เสื่อมเสียชื่อเสียงได้อย่างไร หิริก็เกิดขึ้น 4) โอตตัปปะ คือ ความกลัวต่อผลของบาป ว่าเมื่อถ้าเราคิดชั่ว พูดชั่ว หรือทำชั่ว ไปแล้ว สิ่งที่ตามมาคือ วิบาก ที่ทุกข์ทรมานทั้งในปัจจุบันและในอนาคต 190 DOU สูตรสำเร็จ การพัฒนาองค์กร และเศรษฐกิจ