ข้อความต้นฉบับในหน้า
ขวาช่วยเพิ่มพูนให้ความรู้ในการอยู่ร่วมกัน ตลอดจนความรู้วิชาการต่าง ๆ ในโลก ความรู้ใน
การประกอบอาชีพทำมาหากิน
พ่อแม่กับครูบาอาจารย์ท่านได้ศีลธรรมมาจากไหน ? ท่านก็ได้มาจากพระสงฆ์คือ
ทิศเบื้องบน ผู้ทรงภูมิรู้ภูมิธรรม เป็นผู้นำทางจิตใจและแหล่งผลิตศีลธรรม แม้บางครั้งเราเอง
ก็ได้รับการถ่ายทอดศีลธรรมโดยตรงจากพระสงฆ์
ส่วนเพื่อนทิศเบื้องซ้าย คู่ครองทิศเบื้องหลัง ลูกน้องหรือเจ้านายทิศเบื้องล่าง เราคง
ไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าศีลธรรมและความรู้ดีๆ หลาย ๆ อย่างก็ได้มาจากบุคคลกลุ่มนี้ แล้วเขา
ได้ศีลธรรมมาจากไหน ? ก็ได้มาจากพ่อแม่ ครูอาจารย์ และพระสงฆ์ของเขาแต่ละคนนั่นเอง
พระสงฆ์ท่านได้ศีลธรรมมาจากไหน ? ก็ได้มาจาก พ่อแม่ ครูอาจารย์ พระสงฆ์ของ
ท่านก่อนบวชและเมื่อบวชแล้วก็ศึกษาปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระสงฆ์รุ่นก่อน ซึ่งเป็นหลวงพ่อ
หลวงปู่ หลวงทวดของท่าน
หลวงพ่อ หลวงปู่ หลวงทวดในรุ่นก่อน ๆ ท่านได้ศีลธรรมมาจากไหน ? ท่านก็สืบทอด
กันมาไกลจากพระอรหันต์ในรุ่นก่อนๆ ย้อนไปถึงพระอรหันต์รุ่นแรกๆ ซึ่งมีชีวิตอยู่เมื่อสองพัน
ห้าร้อยกว่าปีที่แล้ว
พระอรหันต์ในรุ่นแรกๆ ท่านได้ศีลธรรมมาจากไหน ? ท่านก็ได้มาจากพระสัมมา
สัมพุทธเจ้า พระบรมศาสดาของชาวพุทธ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเอาศีลธรรมมาจากไหน ? พระองค์ทรงนำศีลธรรมมาจากการ
ตรัสรู้ คือทรงสามารถปราบกิเลสที่ห่อหุ้มบังคับใจได้อย่างหมดสิ้นเด็ดขาด ด้วยอำนาจของการ
หมดกิเลสนั้น ทำให้พระองค์สามารถเห็นความจริงต่าง ๆ ในโลกและชีวิตนี้ได้อย่างถูกต้อง
ทั้งหมดด้วยธรรมจักษุอันเหนือวิสัยการนึกคิดตรึกตรอง จึงไม่มีสิ่งใดในโลกนี้ที่เป็นความลับ
สำหรับพระองค์อีกต่อไป พระองค์จึงได้ชื่อว่า “พระพุทธเจ้า” ซึ่งก็แปลว่า ผู้รู้เพราะขจัดความ
ไม่รู้ได้หมดแล้ว ผู้ตื่นเพราะกิเลสไม่สามารถครอบงำพระองค์ให้ไม่รู้ได้อีกต่อไป ผู้เบิกบาน
เพราะทรงบรรลุพระนิพพานอันปราศจากทุกข์ แล้วพระองค์ก็ทรงนำความจริงอันเป็นความลับ
ของโลกและชีวิตมาเปิดเผย สั่งสอนให้ประชาชนทราบเพื่อให้ดำเนินชีวิตไปบนหนทางของผู้รู้
ดังนั้น ทิศ 6 จึงเป็นแหล่งที่มาของศีลธรรม ยิ่งไปกว่านั้น 6 ทิศรอบข้างเรา ก็ได้รับ
การปลูกฝังศีลธรรมจากทิศ 6 ของเขาเช่นกัน เมื่อไล่กันออกมาอย่างนี้แสดงให้เห็นเครือข่าย
สายใยความสัมพันธ์ในการปลูกฝังศีลธรรมที่เหนียวแน่น
บทที่ 4 จั ก ร ธ ร ร ม ห ลั ก การพัฒนาตนเอง และฐานะทางเศรษฐกิจ... DOU 137