ประมวลปัญหาและเวลาบาลไว้ยาการณ์ : หน้า 5/197

ประโยค - ประมวลปัญหาและเวลาบาลไว้ยาการณ์ (สำหรับเปรียญธรรม จริ) หน้าที่ 3 ถ. อะไรเรียกว่อกะระ พิญชนะและนิจคิต ? ในคำทั้งหมด 3 นั้น คำไหนแปลว่าว่าอะไร ? ฎ. เสียงกรีด ตัวหนังสือดี เรียกว่ากระระ, อักษร แปลว่าไม่รู้ จักสิ้นอย่าง 1.ไม่เป็นของแข็งอย่าง 1 อักษรที่เหลือจากระ 13 ตัวมี ก. เป็นต้น มีนคคิคคิดเป็นที่สุด เรียกว่าพญัญชนะ. พญัญชนะ แปลว่า ทำนอีความให้ปรากฏ พญัญชนะ คือ เรียกว่า นิจคิต นิจคิต แปลวากระสะหรือกธรณ์. [2450]. ถ. อะไรเรียกว่าสมัย ? อะไรเรียกว่าสมัย ? มีหน้าที่ต่าง กันอย่างไร ? ฎ. สละ 8 ตัว เรียกว่าสมัย. พญัญชนะ 13 ตัวเรียว่าว่าสิสติ, นิสสติ มีหน้าที่ออกสำเนียง และเป็นที่อาศัยแห่งพญัญชนะ. นิสสติ มีหน้าที่ให้เนื้อความให้ปรากฏ แต่ต้องคัดสระ. [2454]. ถ. อักษรปีไหนชื่อว่าสมัย ? พวกไหนชื่อว่าสมัย ? ฎ. อักษร 8 ตัวเบื้องต้นชื่อว่าสมัย เพราะเป็นที่อาศัยของ พญัญชนะ. ที่เหลืออนันต์ชื่อว่าสมัย เพราะต้องอาศัยสระ. [2454]. ถ. สระ 9 ตัว ๆไหนเป็นสระ ? ทีละ ? และตัวไหน จัดเป็น ครู ลุ ? ฎ. อออเป็นสระออ, อาอู อูอ เอโอ โอ เป็นทีมะ. แต่ เอ เป็น โอ 2 ตัวนี้ ถ้ามีพญัญชนะสิงโภค้องกันอยู่เบื้องหลัง ท่านจัดเป็นสระสระ. สระที่เป็นทีมะล้วน 5 ตัว และที่เป็นสระสมพัญชนะสังโยคและ