การวิเคราะห์หลักการใต้ทักษิณและชาติติกิทิช : หน้า 114/197

สมุห์ทักษิณ ทัตสัจจัติทิตย์ ภาวัติทิศ ถ้ำสระทิศ ถ้าสระที่อยู่หน้าสัปท์เป็น รสสะล้วน ไม่มีพยัญชนะสังโควคอเบื้องหลัง ต้องพฤกษ์ คือ ทีนะ อา, วิภา อิสินฺอ อู, อื้อ เป็น โอ. วันนท์ในสระที่อยู่เบื้องหน้าสัปท์เป็น รสสะ มีพยัญชนะสังโควอยู่เบื้องหลัง หรือ เป็น ทีนะ ไม่ต้องพฤกษ์ และ ณ ปัจจัยนั้นจะต้องลบเสีย คงไว้แต่สระที่ ณ อาศ้ย. [๒๕๕๕] [ ชาติติกิทิช ] อ. ตัทิณที เพราะเหตุไร จึงได้ชื่อว่า ชาติติกิทิช ? ใช้ปัจจั แทนคำศัพท์เท่าไร ? อะไรบ้าง ? ขออุทาหรณ์ประกอบด้วย อ. เพราะใช้ ปัจจัยแทนศัพท์ต่าง ๆ มี ชาติ ศัพท์ เป็นต้น จึงได้ชื่อว่าชาติติกิทิช, ตทิณทีใช้ปัจจัยแทนศัพท์ได้มากา ไมมี่ จำกัด เช่นเดียวกับตรายากิติทิช และ ราคาทิคนิค ใช้ใจจัย ๓ ตัว คือ อิง อิง กอี ปัจจัย อุปกรณ์ดังนี้:- อิม ปัจจัย เช่น ปรุโณ [ชน] เกิดแล้วในก่อน. อิย ปัจจัย เช่น ปุณฑิวาสาติไ ชน] เกิดแล้วโดยชาติน ก็ิ ปัจจัย เช่น อนุจีโอ [ชน] ประกอบแล้วในที่มีด. [ อ. น. จ.] อ. ชาติติกิทิช เป็นนามหรือคุณ ? ทำไมจึงว่าอย่างนั้น ? โสติกิโก โสตติโย แปลว่า [ชน] ถึงซึ่งความสุขดี เป็นตัทธิอะไรกะวิธาให้ดูด้วย. อ. เป็นคุณ เพราะมีอื่นเป็นประธาน, เมื่อเป็นคุณ ก็เป็นได้