ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค- ประมวลปัญหาและถ่ายทอดวิทยากร (สำหรับเปรียญธรรมครู) - หน้า ที่ 134
เครื่องหมายสัตว์มีวิถิตด้วย อุทารณ์ เช่น กก ในกลาไร, สพทพา
ในกลาทั้งปวง, สพา ไก่กลา, อภัยนา ในกลาอื่น, เอกา
ในกลาหนึ่ง, ยยา ในกลาใด, ตาตา ในกลาอื่น, นอกจากนี่ไม่ปรากฏ.
ถ้าลงในวิกาคติทธิ จำเพาะหลังสังเวยา อุทารณ์ เช่น เอกา
โดยส่วนเดี่ยว, ทวิรา โดยส่วนสอง เป็นต้น. [๒๔๕] .
ถ. ปกติสงขยา สพพนาม ลงปัญจแล้ว เป็นตัธรติอะไร ?
ขอตัวอย่าง.
ถ. ปกติสงขยา ลงปัญจแล้ว เป็น ปรูณฑตธิ ดัง สงขา-
ตติธิดิ ดัง วิภาคตติ ดัง ชูติโย ปญฺญโม เป็น ปรุนตตธิศ,
ทวิกา คติ เป็น สงขายตติธิ, เอกา ทวิรา เป็น วิภาคตติธิ,
สพพนาม ลงปัญจแล้ว เป็น อัฟยตัธติฺ เช่น ตกกะ เป็นต้น.
[๒๔๕].
ถ. จตุตทุกโล เป็นวิสนะของ อุโปโล แปลว่าอะไร ? เป็น
วิสนะของ ชโน แปลว่าประอะไร ?แปลเช่นนั้น เป็นตักติอะไร ?
ปัจจัยอะไร ? จงตั้งจิราณะหมู่ด้วย.
ถ. จตุตทุกโล เป็นวิสนะของ อุโปโล แปลว่า อุโปล ต
มีในดีที ๑๔, เป็นวิสนะของ ชโน แปลว่า ชน เกิดในดีที ๑๔,
เป็นปรูณฑตธิธแล้ว เป็นราคัตธิธิ เหมือนกันทั้ง ๒ อย่างนั้น,
วิเคราะห์ในปรูณฑตธิธิ ก็อย่างเดียวกัน คือ จตุกฺทสนุ + ปรุณิ
=จตุทุกสิ [คติ] เป็นที่เต็มแห่งคติทั้งหลาย ๑๔ ชื่อว่า ๑๔ อี ปัจฉะ,
ส่วนวิเคราะห์ในราคัตธิธิ ที่เป็นวิสนะของ อุโปโล ดังนี้: