ประโยค-ประเภทปัญหาและลายละเอียดวิธาการณ์ : หน้า 145/197

ประโยค-ประเภทปัญหาและลายละเอียดวิธาการณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี) - หน้าที่ 143 ให้รููป เช่น เป็น ประถมบรรุษ, สเป็น มัธยมบรรุษ, มเป็น อุตตมบรรุษ เป็นต้น. [อ.น.] ถ. เพราะเหตุใด จึงแบ่งบรรุษเป็น๑ ? ค. เพราะในสมัพนาม ซึ่งเป็นประธานของกรณีแบ่งบรรุษ เป็น ๑ ส่วนกิริยาซึ่งเป็นเครื่องแสดงอาการของประธานให้ปรากฏ จึงจำเป็นต้องแบ่งเป็น ๑ ด้วย เพื่อให้ท่ากัน จะแบ่งให้มากหรือน้อยกว่านี้ไม่ได้. [อ.น.] ถ. ตัวประธานกับตัวกริยา มีฤกษ์ที่ให้ล่อยเข้าสัก อย่างไรบ้าง ? ค. มีฤกษ์อย่างนี้ ถ้าสัพนามมิเป็นประธาน เป็นบรรุษใด กิริยาก็ต้อง เป็นประธานบรรุษตาม โดย เป็นมัธยมบรรุษ กิริยาก็ต้องเป็นมัธยมบรรุษ ตาม. อน. เป็นอุตตมบรรุษ กิริยาก็ต้องเป็นอุตตมบรรุษตาม ให้ บรรุษตรงกันเสมอไป สับเปลี่ยนกันไม่ได้. [อ.น.] [ธาด] ถ. ในอายายตะ มีอะไรเป็นสิ่งสำคัญในการจะทำเป็นรูปธา จัง ? ท่านจัดแบ่งไว้อย่างไร ? จัดมาดู. ค. มีธาตุเป็นสิ่งสำคัญ, ท่านจัดแบ่งไว้เป็น ๔ หมวด คือ ๑. หมวด ฤๅ ฤๅ ๒. หมวด รธ ๓. หมวด วิธ ๔. หมวด สๅ ๓ๅ ๔. หมวด กิ ๓. หมวด คฺถๅ ๓. หมวด คน ๓ๅ ๔. หมวด ดู ฤๅ ฤๅ. [๒๕๔๘]