ประมวลปัญหาและเฉลยบาลีไวยากรณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี) : หน้า 21/197

ประโยค - ประมวลปัญหาและเฉลยบาลีไวยากรณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี) หน้า 19 เทสนธี ดังว่าฯอัญเจาะ อัญเจาะ องฺคามิโส นิคฺคติทะส- สนธี เช่นคำว่า ตบฺเผยา, เอตฺโว, ยมฺ. [๒๔๖๕] ก. การลงถาม ท่านบัญญัติให้ใช้ในสนธิไหน? จงแสดง พร้อมทั้งวิธีหรือโอกาสที่จะอนุญาตให้ลงด้วย? ข. ในสนธินิถาถ้าพยัญชนะอยู่หลัง สะ โอ อยู่หน้า ลบ โอ แล้วลง อ อามาได้, ถ้าละ อ อยู่หน้า ลบ อ แล้วลง โอ อามา ได้, ในพยัญชนะสนธิถ้าสระอยูหลัง ลงวณิทิตอถามได้.[๒๔๕๙] ก. อาเทสกับวิกา ต่างกันอย่างไร? เมื่อพบอาทารณ์ว่า นิพเทมติ โก ฯ เข้่าใจว่าเป็นอย่างไร? ข. อาเทส ได้แก้เปล สะหรืออินฺคติให้เป็นพยัญชนะ หรือ แปลงพยัญชนะให้เป็นสะ หรือเป็นพยัญชนะอื่นจากเดิม ส่วนวิกา ได้แก้ทำสระให้เป็นสระมีรูปเดวกเดิม ต่างกันอย่างนี้ นิพเทมติ โก เข่าใจเดิมเป็น นิวมติ, วิกา อ. เป็น เอก อาทาร วา เป็น พวกสโล คือ ช้อน พ.[๒๔๓๓] ก. ปัจจุบการ อุณยเมตต์ สุพุทธาปราชิต ศัพที้ไหนเป็นสนธิอะไรได้บ้าง จงแสดงวิธีสนธินั้น ๆ ให้สิ้นเชิง? ข. ปัจจุบการ เป็นพยัญชนะสนธิ เดิมเป็น ปติ= อุปกรณ์ แปลกิติ เป็น ตุ แล้วเปลเป็น จอ อุณยเมตต์ เป็นนิคหัศจสนธิ ในตอนหน้า เป็นสนธินาในตอนหลัง เดิมเป็น อุสะ=มิ- เอติ แปลง