การประมวลปัญหาและหลักการในพระอภิธรรม : หน้า 194/197
ประมวลปัญหาและเฉลายบาลีไวยาการณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี) : หน้า 194/197 การวิเคราะห์ปัญหาและการใช้ธาตุต่างๆ ในการศึกษาอภิธรรมสำหรับเปรียญธรรมอย่างละเอียด
1 ครั้ง
สรุปเนื้อหา
เนื้อหาในที่นี้กล่าวถึงการประมวลปัญหาสำหรับการศึกษาพระอภิธรรม โดยเริ่มจากการใช้ธาตุในแต่ละกรณี รวมถึงการแบ่งประเภทของปัจจัยที่ใช้ในคัดสวดาและคัมมวาจา เป็นต้น โดยระบุว่าเมื่อธาตุมีธรรมจะใช้ปัจจัยอย่างไร และเมื่อลงท้ายว่า วิริยะโห จึงจะถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบและการสังเกตความแตกต่างระหว่างปัจจัยต่างๆ เช่น กุมภโณ คุณมาโณ กับการใช้ธาตุทั้งสองประเภทในคัดสวดาและคัมมวาจา ซึ่งช่วยให้เข้าใจถึงการสร้างบทประพันธ์ในอภิธรรมได้ดีขึ้น
หัวข้อประเด็น
-การประมวลปัญหา
-การใช้ธาตุในอภิธรรม
-วิริยะและการใช้ปัจจัย
-การคัดสวดาในพระอภิธรรม
-ความแตกต่างของปัจจัยต่างๆ
ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - ประมวลปัญหาและแต่บลาโล่ไววาานัติ (สำหรับเปรียญธรรมดี) - หน้า 191
ค. ลงกับธาตุไม่มีธรรม ใช้บกกัฎววาาน, ลงกับธาตุมี
ธรรม ใช้บกกัฎววาาน. [๒๕๔๗].
ค. วิริยะ ธาตุ ลง เป็นวิริยะโห ถูกหรือไม่?
ถ้าถูกแล้วไป ถ้าไม่ถูก จะควรแก้ไขเป็นอย่างไร?
ค. ไม่ถูก ที่ถูกควรเป็น วิริยะโห เพราะธาตุ มู เป็นที่สุด
เมื่อลง ต เปลี่ยน ต เป็น พุท และบทที่สุด
ก. เมื่อนั้นเห็นคำที่มีปลีกย่อยๆ กัน เช่น นิจุนโฑ วสโนโฑ
ปกุนโต ทนูโต ดังนั้น จะสงเกตอะไรจรู้ได้ว่า ใครลงังปัจจัยอะไร? ต่างกันอย่างไร?
ค. สงเกตพยชนะแที่สุคธา นิจุนโโต ปกุนโต ต้องเป็น ต
ปัจจัยเพราะ นิจุนโโต นิ บุพพุนทา บู จา ธาุ, ปกุนโต บู่ บุพพุนทา
กุม ธาตุ ธาตุ มู เป็นที่สุด แปลด เป็นนด แล้วบทที่สุดจึง
เป็น นิจุนโโต ปกุนโต. สวนโโต วนฺตปโต ต้องเป็น อนุโล ปัจจัย
สวนโโต วส ธาตุ วนฺตปโต วฺท ธาตุ, เห็นพยชนะแที่สุคธาอุค
อย่างกันอย่างนี้. [๒๕๓๑].
ค. มาน ปัจจัย ที่ใช้ในคัดสวดา และคัมมวาจา ต่างกัน
อย่างไรกัน ตปัจจัย ซึ่งใช้ในที่นี้เช่นนั้น?
ค. มาน ปัจจัยใช้ในคัดสวดา ใช้ธาตุทั้ง ๒ ชนิด และเมื่อ
นำธาตุตั้งลงแล้ว ต้องยินปัจจัยประจำหมวดธาตุในอาญายมมาสร้าง
ประกอบก่อน แล้วจึงนำปัจจัยนี้เข้าไปร่วม เช่น กุมภโณ คุณมาโณ,
ส่วน ต ปัจจัยที่ใช้ในคัดสวดา ใช้ธาตุได้อย่างเดียวคือ อรรคมธาตุ
หน้าหนังสือทั้งหมด
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
หนังสือที่เกี่ยวข้อง
Load More