ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - ประมวลปัญหาและลายลักษณ์อักษร (สำหรับเปรียญธรรมตรี) - หน้า 151
ถ. ย ปัจจัย มีวางจะแอะไรบ้าง ? จะกำหนดได้อย่างไรว่า
เช่นไรเป็นวาจาไหน ? อธิบาย.
ฎ. มีอนาคตวาจาก คำวาจา กวามวาก กำหนดได้อย่างนี้ :
ย ในกฎวาจาจาก ถ้าธาตุ 2 ตัว ต้องแปลกกันที่สุดธาตุเป็นพยัญชนะ
นั้น ๆ ถ้าเป็นธาตุตัวเดียวกะ ย ก็ ลาได้ไม่จำกัดธาตุ และลงได้
ในหมวดธาตุของตน ส่วน ย ในกฎวาจาจาก มีวิธีเป็น 3 อย่าง คือ
ลง ย ไว้ต้องลง อิ อาคม อย่าง 1 แปล ย กับที่สุดธาตุเป็นพยัญชนะ
นั้น ๆ แล้วไม่ต้องลง อิ อาคม คล้ายกับ ย ในกฎวาจาจาก นอกจาก
หมวดธาตุที่มี ในกฎวาจาจากประจำอยู่แล้วอย่าง 3 ลง ๆ แล้วซ้อน ย
ไม่ต้องลง อิ อาคม อย่าง 1 ลง ได้เฉพาะสัมมาธาตุอย่างเดียวเท่านั้น.
ส่วน ย ในกฎวาจาจาก ไม่มีพิษเปลี่ยนแปลงอย่างไร ทั้งนับลงใน
อันธาตุ แต่ที่ลงในสัมมาธาตุ มิ็ดเป็นได้แต่ประมุข
เอกวานะ อย่างเดียวเท่านั้น มีที่ใช้โดยมากแต่ตมาตาม นอกจากนั้น
ไม่ค่อยใช้.[๒๕๖๕].
ฎ. เหตุกล่มจาก ลงปัจจัย ๑๐ ตัว คืออะไรบ้าง ? แล้วลงอะไรบ้างอีก ? ขอทุกทรัพย์ด้วย.
ฎ. เหตุกล่มจาก ลงปัจจัย ๑๐ ตัว คือ อะไร ณ ณ นา นา
ณหา โอ ณ ณ ฉลอยเหตุปัจจัย คือ ฉานา คัวย, ลง ปัจจัย
กับทั้ง อิ อาคม หน้า ย ด้วย อาหารธน เช่น ปากปิยต สัทพาปิยต
เป็นต้น.[๒๕๖๕].
ฎ. ฉานปและ ฉานปาย สำหรับเหตุคู่วาจา ใช้ได้