การศึกษากิริยาอาขาดและวิภาคิคในสัตว์ : หน้า 140/197

ประโยค- ประมวลปัญหาและถ่ายทอดวิชาการ (สำหรับเปรียญธรรมดี) - หน้าที่ 138 ก. สัตว์มีวิภาคิคแห่งกิริยาอาขาด บอกความอะไรบ้าง ? ขอตัวอย่างของเนื้อความที่สัตว์มีวิภาคิคอย่างละอุทธรณ์ ข. สัตว์มี บอกความยอมตาม และความกำหนด คำรำพึงเป็นต้น บอกความยอมตาม แปลวา ควร อุทธรณ์ว่า ภชฌปริสุทโธม [ ชน ] ควรบังคับซึ่งบูรณสุขทั้งหลาย บอกความกำหนดแปลว่า พึ่ง อุทธรณ์ว่า บูรณสุข ทำซึ่งบุญฯชะ รวบความรำพึง แปลว่า พึ่ง อุทธรณ์ว่า ยนุนบำ บปพุทธปูชฌาย์ในนหนอ เร่งพิงวช.[ ๒๕๕ ] ก. คำว่า จิตติ รกฺเษยาสิ และคำว่า จิตติ รุกฺขา หมายความต่างกันหรือเหมือนกัน ? ถ้ามีอันกัน ก็แล้วไป ถ้าต่างกันงอธิบาย ฎ. หมายความต่างกัน ประโยคหนึ่ง ใช้สดดีก็ได้ เป็นคำแนะนำว่าจะทำเช่นนั้น ไม่ใช่สั่ง. ประโยคหลัง ใช้ปัญญามีวิภาคดีเป็นคำสั่งที่เดียว.[ ๒๔๙๐] ก. เมื่อเป็นกิริยาสศัพท์ที่ท่านประกอบ ม วิภัคติ เช่น จตุาม สังเกตอย่างไร จึงจะรู้ว่าเป็น วัตตมานา หรือ ปิยวัจ ? ค. สังเกตความในเรื่องนั้น ถ้าหมายความปัจจุบัน เป็นวัตตมานา. ถ้าหมายความบังคับ หรือความหวัง หรือความอ่อนอวน เป็นปัญญามี.[ ๒๔๔๕ ] ก. มหาสทธิ มีที่ใช้ได้อย่างไรบ้าง ? ชาติอุทรน์มา ฌ. มีที่ใช้แต่คริยา อนเป็นปัญญามีและอัชฌาตนวิภาคีเท่านั้น