ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - ประมวลปัญหาและเลขาบริไว้ยาการณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี) หน้า 4
นึกคิดอยู่เบื้องหลัง จัดเป็นครุ. สะที่เป็นสัปดัสว น ไม่มีพยัญชนะ
ส่งโความคิดเห็นอยู่เบื้องหลัง จัดเป็นสุช. [อ.น.]
ถ. อ โอเป็นรัสสระได้ไหม ถ้าไม่ได้ก็เปล่า ถ้าได้ ยก ตัวอย่างมาดู ?
ถ. ถ้ามีพยัญชนะ ส่งอยู่เบื้องหลังเป็นรัสสระ ได้ เหมือน คำว่า เสยโย โลดติ เป็นนั่น [๒๔๒]
ถ. ถ กับ โอ โดยฐานต่างจากสระอื่นอย่างไร จงบรรยายและ ชี้เหตุด้วย ?
ถ. สระอื่นเกิดในฐานเดียว เอก กับ โอ เกิดใน ๑ ฐาน เอก เ กิดที่คอและเพดาน โอ เกิดที่คอและรีมฝาปาก เพราะสระ ๒ ตัวนี้เป็น สังยุตรัสระ. inherentในฐานเดียว เอก กับ โอ เกิดใน ๑ ฐาน เอกที่คอและเพดาน โอ เกิดที่คอและรีมฝาปาก เพราะสระ ๒ ตัวนี้เป็น สังยุตรัสระ. อ กับ อิ ผสมกันเป็น เอก. อ กับ อุ ผสมกันเป็น โอ.
2520].
ถ. พยัญชนะ แปลว่ากระไร ? มีปริภาคแก้ อภิธวิธีอย่างไร ?
ถ. พยัญชนะ แปลว่า ทำเนื้อความให้ปรากฏ คือให้ได้ความ ชัดเจนขึ้น มีปริภาคแก้อภิธวิธีมาก เพราะความลำพังสระซึ่งเรียก ว่านิสัย ถ้าไม่มีพยัญชนะเข้าอาศัยแล้ว ก็ไม่ได้ความชัดตามภาษาของเขา นิยม เช่นพูดว่า "ไปไหนมา" ก็จะเป็น "ไอ้โอ๋-า" มีเสียง เหมือนกันไปหมด แต่เมื่อมีพยัญชนะเข้าอาศัยแล้ว เสียงก็ปรากฏ ชัด ได้ความตามภาษาที่ให้สำเร็จประโยชน์ในกรณพูด การเขียนอักษรษ.
อ.น.]
ถ. พยัญชนะ ๓๓ ตัวนี้ จัดเป็นวรรคนั่น เป็นอรรถกมี การ