ธรรมะเพื่อประชา: ความเข้าใจในความไม่เที่ยงของเวทนา : หน้า 158/581

ธรรมะเพื่อประชาll พระนันทกเถระ(๑) ๑๕๗ เหมือนบุคคลจุดประทีปน้ำมัน น้ำมันก็ดี ไส้ก็ดี เปลว ประทีปก็ดี แสงประทีปก็ดี ล้วนแต่เป็นของไม่เที่ยง มีความแปร ปรวนไปเป็นธรรมดา หากมีผู้กล่าวว่า ประทีปน้ำมันเมื่อถูกไฟไหม้ น้ำมันก็ดี ไส้ก็ดี เปลวประทีปก็ดี ล้วนแต่เป็นของไม่เที่ยง มีการ แปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา เว้นแต่แสงประทีปเท่านั้นเป็นของ เที่ยง มีความยั่งยืนถาวร ไม่เปลี่ยนแปร ผู้นั้นกล่าวถูกหรือไม่” ภิกษุณีเหล่านั้นเรียนว่า “ไม่ถูกเลย เจ้าข้า เพราะว่า เมื่อประทีป มันถูกไฟไหม้อยู่ น้ำมันก็ดี ไส้ก็ดี เปลวประทีปก็ดี ล้วนแต่ไม่เที่ยง มีการแปรเปลี่ยนไปทั้งหมด ดังนั้นแสงประทีป ก็ต้องเป็นของไม่เที่ยง มีการแปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา เพราะ แสงประทีปจะมีได้นั้น ก็ต้องอาศัยไส้ และน้ำมัน” พระเถระจึงสรุปว่า “ข้ออุปมานี้ก็เหมือนกัน ผู้ใดกล่าวว่า อายตนะภายใน 5 ของเราเป็นของไม่เที่ยง เราอาศัยอายตนะ ภายในเสวยเวทนาที่เป็นสุขหรือทุกข์ หรือไม่ใช่ทุกข์ไม่ใช่สุข เวทนานั้นเป็นของเที่ยง มีสภาพยั่งยืน คงทนถาวร ไม่แปรเปลี่ยน ผู้นั้นกล่าวถูกหรือไม่” พวกภิกษุณีเรียนท่านว่า “ไม่ถูก เจ้าข้า เพราะเวทนาที่ เกิดจากอายตนะภายในนั้น อาศัยปัจจัยที่เกิดจากอายตนะภาย ในนั้นแล้ว จึงเกิดขึ้นได้ เมื่อปัจจัยนั้นดับ เวทนาที่เกิดจาก