การบรรลุธรรมโดยการปฏิบัติ : หน้า 178/581

ธรรมะเพื่อประชาll พระโปฐิลเถระ ๑๗๗ แล้วกล่าวให้นัยว่า “ในจอมปลวกแห่งหนึ่ง มีช่องอยู่ 5 ช่อง เหี้ยได้เข้าไปในจอมปลวกช่องหนึ่ง ผู้หวังจะจับเหี้ย จึงอุดช่อง ทั้ง ๕ ไว้ คอยจับเหี้ยออกทางช่องที่ 5 บรรดาทวารทั้งหก แม้ ท่านจงปิดทวารทั้ง ๕ แล้วเปิดมโนทวาร กำาหนดใจให้หยุดให้นิ่ง อยู่ที่ตรงนั้น” เนื่องจากพระเถระเป็นพหูสูต ทรงพระไตรปิฎกมาหลาย ภพหลายชาติ นัยที่สามเณรให้จึงเป็นประดุจการลุกโพลงขึ้น ของดวงประทีป ท่านเริ่มประคองใจให้หยุดนิ่งอยู่ภายใน มีสติ ตั้งมั่นเป็นสมาธิ แม้พระบรมศาสดาประทับนั่งในที่ไกลถึง ๑๒๐ โยชน์ ทรงเห็นความแก่รอบแห่งญาณของพระโปฐิละ จึงเปล่ง รัศมีออกไปดุจปรากฏต่อหน้าพระเถระ แล้วตรัสว่า “ปัญญา ย่อมเกิดเพราะการประกอบความเพียร ท่านจึงตั้งตนไว้โดย ประการที่ปัญญาจะเจริญขึ้นได้เถิด” พระเถระตั้งใจทำภาวนา จนเกิดภาวนามยปัญญา และในที่สุดก็แทงตลอดในคำสอนของ พระบรมศาสดา บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ในท่ายืนนั่นเอง ดังนั้น อานิสงส์ของการศึกษาธรรมะมามาก เมื่อถึงคราว ที่จะนำมาประพฤติปฏิบัติก็สามารถทำให้เราได้รู้แจ้งเห็นจริงใน สัจธรรมได้ จากสุตมยปัญญาก็กลายมาเป็นภาวนามยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการรู้แจ้ง เพราะเกิดจากความเจริญของ