ธรรมะเพื่อประชา: ความสำคัญของการประพฤติดีในพระพุทธศาสนา : หน้า 252/581

ธรรมะเพื่อประชาll สามเณร นิโครธ (๒) ๒๕๑ คำนึงถึงปัณณัตติวัชชะ คือ โทษที่เกิดจากประพฤติผิดพระ ธรรมวินัย ที่พระบรมศาสดาทรงบัญญัติไว้ และโลกวัชชะ คือ สิ่งที่ชาวโลกติเตียน สิ่งไหนที่ชาวโลกทําผิดกฎหมายบ้านเมือง สมณะก็ต้องงดเว้น อย่าไปทำ เนื่องจากแต่ละท้องถิ่นมีวัฒนธรรม หรือข้อวัตรปฏิบัติที่แตกต่างกัน ฉะนั้นสมณะต้องศึกษาขนบ ธรรมเนียมประเพณีให้ดี สมณะต้องสงบวาจาคือ อนูปวาโท ไม่นินทาว่าร้ายใคร ไม่ยุยงใส่ร้ายป้ายสีกัน จะเป็นระหว่างพระกับพระ หรือพระกับ ฆราวาสก็ตาม มีแต่วาจาที่เป็นอรรถเป็นธรรม คุยแต่เรื่องที่ เป็นไปเพื่อมรรคผลนิพพานอย่างเดียว สมณะต้องสงบใจ คือ ทำใจให้หยุดนิ่งเป็นสุขอยู่ภายใน สงบจากบาปอกุศล ตรึกนึกถึงธรรมเป็นอารมณ์ ไม่ใช่ทำเป็น สงบแต่เปลือกนอกอย่างเดียว จิตใจของสมณะที่แท้ต้องเต็มไป ด้วยความเมตตากรุณา ไม่เป็นพิษเป็นภัยต่อใคร ให้คุณอย่างเดียว ไม่ให้โทษ การที่มีความสงบกาย วาจา ใจ ทั้ง ๓ ประการนี้ จะส่ง ผลให้สมณะมีความสงบเสงี่ยมสง่างามอยู่ในตัว ถ้าชมชายหนุ่ม หญิงสาวทั่วไปท่านใช้คำว่า สวยงาม แต่ถ้าจะชมสมณะ ท่านใช้ คำว่า สง่างาม เป็นความงามที่สง่า และยังความเลื่อมใสศรัทธา