ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประวัติศาสตร์ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันว่า เชื่อถือได้แน่นอนแล้วนั้น ไม่จำเป็นต้องคงอยู่ในรูปนั้น
เสมอไป ประวัติศาสตร์อาจจะเปลี่ยนแปลงได้ทุกเวลา เมื่อพบหลักฐานใหม่ที่เชื่อถือได้ หลักฐาน
ใหม่แม้เพียงอย่างเดียว
ถ้ามีน้ำหนักดีพอก็อาจจะเปลี่ยนเรื่องราวของประวัติศาสตร์ได้
ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาคืออะไร
ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาจึงหมายถึง เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับพระพุทธศาสนาใน
อดีตจนถึงปัจจุบันซึ่งนักประวัติศาสตร์ได้ศึกษาค้นคว้าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเหล่านั้นจากหลักฐาน
ต่าง ๆ ที่ค้นพบ วิเคราะห์ตีความหมายด้วยความรู้และประสบการณ์ของตน แล้วเรียบเรียงขึ้น
เป็นตำราประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาให้บุคคลในยุคหลังได้ศึกษาค้นคว้าต่อไป
ในการศึกษาผลงานทางประวัติศาสตร์ นักศึกษาต้องยอมรับความจริงอย่างหนึ่งว่า
เป็นการศึกษาข้อเท็จจริงซึ่งเกิดขึ้นในอดีตผ่านการตีความของนักประวัติศาสตร์ซึ่งจะพบเสมอว่า
นักประวัติศาสตร์แต่ละท่านมักจะตีความไม่ตรงกันในหลายๆ ประเด็น เช่น ประเด็นปัจจุบัน
ควรจะเป็นพุทธศักราชที่เท่าไร นักประวัติศาสตร์ได้เสนอทฤษฎีที่ไม่ตรงกันหลายสิบทฤษฎี
จนทำให้ผู้อ่านไม่รู้จะเชื่อตามทฤษฎีไหนดี ในประเด็นนี้ นักศึกษาควรทำใจเป็นกลางและ
ยอมรับว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดาของการศึกษาเหตุการณ์ในอดีต ซึ่งยากที่จะชี้ชัดลงไปว่า
ข้อเท็จจริงคืออะไร แต่ทั้งนี้ก็ไม่ได้หมายความว่าประวัติศาสตร์ทั้งหมดจะเชื่อถือไม่ได้ เพราะ
ประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่มีข้อเท็จจริงที่เป็นหลักฐานยืนยันชัดเจน และนักประวัติศาสตร์มี
ความเห็นตรงกัน
1.2 ทำไมต้องศึกษาประวัติศาสตร์
นักศึกษาหลายท่านอาจสงสัยว่า ทำไมจึงต้องศึกษาประวัติศาสตร์ เพราะ
ประวัติศาสตร์เป็นอดีตที่จบไปแล้วจะไปศึกษาให้เสียเวลาทำไมชีวิตเราจะต้องก้าวต่อไปข้างหน้า
จะถอยหลังไปศึกษาเรื่องราวเก่าๆ ทำไม คำถามนี้ นักประวัติศาสตร์หลายท่านให้คำตอบค่อน
ข้างจะใกล้เคียงกันคือ ศึกษาประวัติศาสตร์เพื่อเป็นบทเรียนสำหรับปัจจุบันบ้าง ศึกษาเพื่อนำ
ความรู้ในอดีตมา สร้างความเจริญก้าวหน้าในปัจจุบันบ้าง และศึกษาเพื่อเป็นพื้นฐานในการ
คาดคะเนความเป็นไปในอนาคตบ้าง
6 DOU ประวัติศาสตร์ พระพุทธศาสนา