บทที่ 7: สรุปประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา : หน้า 238/249

บทที่ 7 บทสรุป 7.1 สรุปประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา การเสด็จอุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อ 2,500 กว่าปีที่ผ่านมา เป็นเหตุการณ์ ที่ยิ่งใหญ่ของประวัติศาสตร์อินเดียและประวัติศาสตร์โลก เพราะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ความเชื่อและวัฒนธรรมในสังคมอินเดียครั้งใหญ่อย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน ชาวอินเดีย จำนวนมากจากทุกชั้นวรรณะทั้งกษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ และศูทร ละทิ้งความเชื่อดั้งเดิมใน ศาสนาพราหมณ์ที่หยั่งรากลึกอยู่ในสังคมมาหลายพันปีแล้วหันมานับถือพระพุทธศาสนา หลังพุทธปรินิพพานแล้วพระพุทธศาสนาในอินเดียก็เจริญรุ่งเรืองอยู่ยาวนาน โดยเฉพาะในยุค พระเจ้าอโศกมหาราชถือว่าเป็นยุคทองของพระพุทธศาสนา พระองค์ทรงส่งสมณทูต 9 สาย ไปประกาศพระศาสนายังดินแดนต่าง ๆ นอกอินเดีย ทำให้พระพุทธศาสนาแผ่ขยายไปยัง ดินแดนต่าง ๆ อย่างกว้างขวางและส่งผลสะเทือนไปทั้งเอเชียและยุโรป แม้พระสัทธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้จะเป็นสัจธรรมที่ไม่เสื่อมไปตามกาลเวลา บุคคลใดที่ปฏิบัติตามคำสอนอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ทั้งปริยัติ ปฏิบัติ ก็จะยังให้เกิดปฏิเวธคือ การบรรลุธรรมในระดับต่างๆ ได้อย่างแน่นอน แต่พุทธบริษัทในอินเดียยุคหลังเน้นปริยัติใช้ จินตมยปัญญา (ความรู้คิด) ในการศึกษาพระธรรมวินัย หย่อนการปฏิบัติธรรม (ขาดความรู้ แจ้ง)ทำให้ความรู้ในพระธรรมวินัยไม่ถูกต้องสมบูรณ์ มีความเห็นในพระธรรมวินัยแตกต่างกัน ไปตามความคิดเชิงตรรกะและประสบการณ์ของแต่ละคน ทำให้พระพุทธศาสนาแตกออกเป็น นิกายต่างๆ มากมาย เป็นเหตุให้พระพุทธศาสนาอ่อนแอลง จนไม่อาจจะต้านทานการรุกราน จากต่างศาสนาคือฮินดูและอิสลามได้ ประมาณ 1,700 ปีหลังพุทธปรินิพพาน พระพุทธศาสนา จึงสูญสิ้นไปจากอินเดีย ถึงแม้พระพุทธศาสนาจะสูญสิ้นไปจากอินเดียแล้วแต่ยังไม่สูญหายไปจากโลก เพราะผลจากการเผยแผ่ของสมณทูต 9 สายในยุคพระเจ้าอโศกมหาราชและการเผยแผ่ของ ชาวพุทธในยุคต่อมา ทำให้พระพุทธศาสนาไปเจริญรุ่งเรืองอยู่ในดินแดนอื่น ๆ แทน ทั้งเถรวาท ทางสายใต้ เช่น ศรีลังกา ไทย พม่า กัมพูชา ลาว และมหายานทางสายเหนือ เช่น จีน ญี่ปุ่น บ ท ส รุ ป DOU 229