การประชุมสงฆ์เพื่อสังคายนาพระธรรม : หน้า 84/249

มีเรื่องเล่าว่า วันหนึ่งเป็นวันอุโบสถ พระมหาเทวะเป็นผู้สวดปาฏิโมกข์ แต่ท่านผู้นี้เป็นฝ่าย อธรรมวาที ได้เสนอมติ 5 ข้อต่อที่ประชุมสงฆ์ ซึ่งมีใจความดังนี้ 1. พระอรหันต์อาจถูกมารยั่วยวนจนอสุจิเคลื่อนในเวลาหลับได้ 2. พระอรหันต์อาจมีอัญญาณคือความไม่รู้ในบางสิ่งได้ 3. พระอรหันต์อาจมีกังขาคือความลังเลสงสัยในบางสิ่งได้ 4. ผู้จะรู้ว่าตนได้บรรลุมรรคผลชั้นใด จำต้องอาศัยการพยากรณ์จากคนอื่น 5. บุคคลจะบรรลุพระอรหันต์ได้ด้วยการเปล่งวาจาว่า ทุกข์หนอ ๆ ฝ่ายธรรมวาทีจึงคัดค้านประกาศทั้ง 5 ข้อของพระมหาเทวะว่าเป็นมิจฉาทิฐิ มิจฉาวาจา แต่ฝ่ายธรรมวาที่มีจำนวนน้อยฝ่ายเข้าข้างพระมหาเทวะมีจำนวนมากกว่า และเมื่อหาข้อยุติไม่ได้ พระเจ้ากาฬาโศกจึงต้องเสด็จมาห้ามด้วยพระองค์เอง แต่พระองค์ก็ไม่รู้จะทำอย่างไร จึงตรัส ถามพระมหาเทวะ พระมหาเทวะถวายความเห็นให้ตัดสินด้วยวิธีเสียงข้างมาก หรือเยยยสิกา- อธิกรณสมถวิธี ปรากฏว่าชัยชนะตกเป็นของฝ่ายพระมหาเทวะ พระเจ้ากาฬาโศกจึงประกาศ ให้สงฆ์ปฏิบัติตามคติของพระมหาเทวะสงฆ์ฝ่ายธรรมวาทีซึ่งมีจำนวนน้อยกว่าจึงพากันจาริกไปสู่ แว่นแคว้นอื่น 4.1.3 การสังคายนาครั้งที่ 3 ตติยสังคายนา ประธานสงฆ์ : ประมาณ พ.ศ.236 : พระโมคคัลลีบุตรติสสเถระ ผู้เข้าร่วมประชุมสังคายนา : พระอรหันตขีณาสพจำนวน 1,000 รูป องค์อุปถัมภ์ : พระเจ้าอโศกมหาราช เหตุปรารภในการทำสังคายนา : เดียรถีย์ปลอมเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา สถานที่ประชุมทำสังคายนา : อโศการาม เมืองปาฏลีบุตร ระยะเวลาในการประชุม : กระทำอยู่ 9 เดือนจึงสำเร็จ บันทึกเหตุการณ์สำคัญ : การทำสังคายนาครั้งที่ 3 นี้ เกิดขึ้นโดยปรารภที่มีพวกเดียรถีย์ปลอมเข้ามาบวชใน พระพุทธศาสนาเป็นจำนวนมาก เนื่องจากพระพุทธศาสนารุ่งเรืองขึ้น มีลาภสักการะเกิดขึ้นมาก จึงมีเดียรถีย์ที่มุ่งแสวงหาลาภสักการะปลอมมาบวช แต่ไม่ปฏิบัติตามพระธรรมวินัย ทำให้สงฆ์ ที่ปฏิบัติชอบเกิดความรังเกียจแยกพระจริงพระปลอมไม่ออกพระสงฆ์จึงไม่ทำสังฆกรรมร่วม พระพุทธศาสนาในอินเดีย หลังยุค พุ ท ธ ก า ล DOU 75