ข้อความต้นฉบับในหน้า
เมื่อ มาร์โค โปโล เดินทางกลับจากประเทศจีนมาถึงประเทศอิตาลี เขาได้เล่าเรื่อง
ดังกล่าวแก่ชาวอิตาลีแม้ไม่ค่อยมีคนเชื่อ แต่ภายหลังพระสันตะปาปา นิโคลาสที่ 4 (Nicholas)
ก็ได้จัดส่งพวกนักบวชไปสืบพระพุทธศาสนาในประเทศจีน โดยท่านแรกคือ นักบวชจอห์น แห่ง
มอนเตคอร์วิโน เขาพำนักอยู่ที่จีนหลายปี และได้ส่งจดหมายทูลรายงานพระสันตะปาปาถึง
ความเป็นไปของพระพุทธศาสนาในประเทศจีน หลังจากนั้นเป็นต้นมาก็มีการจัดส่งพวก
นักบวชคริสต์ไปเป็นระยะๆ เรื่องราวการเดินทางของนักบวชเหล่านี้ก่อให้เกิดความสนใจแก่
ชาวยุโรปมาก ในปี พ.ศ. 2085 บาทหลวงฟรานซิสคัส ซาเวริอุส (Franciscus Xaverius) แห่ง
ประเทศสเปนเดินทางมาอินเดียและอีก 1 ปีหลังจากนั้นได้เดินทางไปถึงตัว (Gua) ครั้งนั้น
บาทหลวงได้พบพ่อค้าชาวญี่ปุ่นชื่อ ยาจิโร (Yagiro) พ่อค้าผู้นี้เล่าให้ฟังถึงเรื่องพุทธประวัติและ
หลักคำสอนของพระพุทธศาสนา คณะนักบวชคริสต์จึงบันทึกเรื่องราวเหล่านี้รายงานกลับไป
ยังทวีปยุโรปทั้งหมด แต่มิได้มีการจัดพิมพ์เผยแพร่ ส่วนมากจะเก็บรักษาไว้ในห้องสมุด
ต่อมาเมื่อถึงยุคล่าอาณานิคมตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 หรือตั้งแต่ พ.ศ.2144 เป็นต้นไป
ประเทศในแถบตะวันตกหลายประเทศทยอยกันออกล่าเมืองขึ้น เช่น เนเธอร์แลนด์ อังกฤษ
ฝรั่งเศส เยอรมนี โปรตุเกส เบลเยี่ยม อิตาลี รัสเซีย และสหรัฐอเมริกา เป็นต้น ได้เข้ายึดครอง
ประเทศด้อยพัฒนาในทวีปเอเชีย แอฟริกา และโอเชียเนียไว้ได้มากมาย ในช่วงนี้จึงมีการ
ถ่ายทอดแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมไปสู่กันและกัน ชาวตะวันตกจำนวนไม่น้อยได้สัมผัสพระพุทธ
ศาสนาในยุคนี้ นอกจากนักล่าเมืองขึ้นแล้วคณะมิชชันนารีจากยุโรปหลายคณะก็ได้เดินทางมา
เผยแพร่คริสต์ศาสนาด้วย โดยเข้ามาในประเทศจีน ญี่ปุ่น ไทย ศรีลังกา และประเทศอินโดนีเซีย
คริสต์ศาสนจักรหลายประเทศอาศัยฝ่ายการเมืองเป็นเครื่องมือบังคับให้ชาวเอเชียในประเทศที่
ตกเป็นเมืองขึ้นเปลี่ยนศาสนา แต่ถึงกระนั้นก็มีชาวตะวันตกอยู่ไม่น้อยที่เปลี่ยนมานับถือ
พระพุทธศาสนา นอกจากนี้ เรื่องราวพระพุทธศาสนาในเอเชียก็ถูกส่งกลับไปให้ชาวตะวันตก
ได้ศึกษากันอย่างต่อเนื่อง
รายงานที่คณะมิชชันนารีส่งไปกลับไปประเทศในตะวันตกนั้น ได้จากการสังเกตและ
สนทนากับพุทธศาสนิกชนเป็นหลัก มิได้เป็นความรู้ที่ได้จากการค้นคว้าคัมภีร์พระพุทธศาสนา
จนกระทั่งถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ค.ศ.1801-1900 หรือ พ.ศ.2344-2443) หนังสือ
ไวยากรณ์ภาษาบาลีเล่มแรก ที่จัดพิมพ์เผยแพร่ในทวีปยุโรป เป็นผลงานของเบอร์นูฟ และ
แลสเซน เบอร์นูฟเป็นคนแรกที่บอกว่า ชาวยุโรปคนแรกที่ศึกษาภาษาบาลีคือ บาทหลวงซิมมอน
เดอ ลา ลู แบร์ (Simon de La Loubere) ซึ่งเป็นผู้ร่วมคณะเอกอัครราชทูตของพระเจ้าหลุยส์
ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส เดินทางมาประเทศไทยในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เมื่อ
พระพุ ท ธ ศ า ส น า ใ น ตะวันตก
DOU 187