ธรรมะเพื่อประชา: อัธยาศัย ของมนุษย์ : หน้า 32/593

ธรรมะเพื่อประช อัธยาศัย ของมนุษย์ (๑) การอยู่ร่วมกันเป็นสังคมหมู่ใหญ่ ต้องมีมนุษยสัมพันธ์ที่ ดีต่อกัน เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ดังนั้นจึงจำเป็น จะต้องเรียนรู้อุปนิสัยซึ่งกันและกัน จะได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง เหมาะสมกับบุคคลนั้นๆ เพื่อไม่ให้เกิดการกระทบกระทั่งกัน เมื่อเข้าใจและให้อภัยกันและกันได้ง่าย ซึ่งการเรียนรู้และการ อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขที่แท้จริงนั้น ต้องประกอบด้วยความ เมตตาปรารถนาดีต่อกัน มีความจริงใจต่อกันด้วยใจที่ใสสะอาด บริสุทธิ์ สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ ต้องเริ่มมาจากพื้นฐานใจที่ หยุดนิ่ง ดังนั้นการหยุดใจได้อย่างสมบูรณ์ จึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง สำหรับมวลมนุษยชาติทั้งหลาย เพราะสันติภาพของโลกจะเกิด ขึ้นได้ ต้องมีจุดเริ่มต้นมาจากสันติสุขภายในก่อน โดยเริ่มต้นที่ ตัวของเราเป็นอันดับแรก มีวาระพระบาลีที่กล่าวถึง การสังเกตจริตอัธยาศัยของ มนุษย์ทั้งหลายไว้ว่า “อิริยาปถโต กิจจา โภชนา ทสฺสนาทิโต ธมฺมปปวตฺติโต เจว จริยาโย วิภาวเย บัณฑิตพึงทราบจริตทั้งหลาย โดยอิริยาบถ โดยกิจ โดยการบริโภค โดยอาการ มีการดู เป็นต้น และโดยความ เป็นไปแห่งธรรมนั่นแล"