พระเจ้าปายาสิและการค้นคว้าความจริง : หน้า 315/593

Bsuas l คิดผิด คิดใหม่ได้ (๑) ๓๑๔ เช่นเดียวกับพระราชาผู้เป็นนักทดลองในอดีตพระนามว่า พระเจ้าปายาสิ พระองค์ทรงเป็นนักปกครองที่เก่งมาก และ เป็นผู้ที่ชอบแสวงหาความรู้ และคำตอบด้วยตนเอง สิ่งที่สงสัย ในใจเสมอมา คือมนุษย์ตายแล้วไปไหน หลังจากที่ทรงเที่ยว ถามสมณชีพราหมณ์ไปจนทั่วแล้ว ก็ยังไม่ได้รับคําตอบที่น่าพอใจ ในที่สุดพระองค์ตัดสินพระทัยค้นคว้าทดลองเอง แล้วตัดสิน เองว่า “โลกหน้าไม่มี ตายแล้วสูญ ผลวิบากกรรมที่สัตว์ทำดี หรือหาชั่วไม่มี” เมื่อตัดสินเช่นนี้แล้ว ภูมิใจมาก โดยไม่รู้ว่า พระองค์กำลังยืนอยู่บนเส้นทางของความผิดพลาดที่ใหญ่หลวง *วันหนึ่ง พระเจ้าปายาสิรู้ว่า พราหมณ์และคฤหบดี ชาวเมืองมากมายต่างพากันเข้าไปฟังธรรมของพระกุมารกัสสปะ และทรงได้ยินว่า พระเถระเป็นบัณฑิตมีปัญญาเฉียบแหลม เป็นพหูสูตมีปฏิภาณและเป็นพระอรหันต์ เมื่อพระราชาได้ยิน กิตติศัพท์เช่นนี้ พระองค์อยากรู้ทันทีว่า คำสอนในพระพุทธ ศาสนานั้นเป็นอย่างไร ตรงกับความเชื่อของตนหรือไม่ เพราะ พระองค์เชื่อว่าโลกหน้าไม่มี สัตว์ผู้ผุดเกิดขึ้นไม่มี ผลกรรมที่ทำ ดีหรือทํา ชั่วไม่มี จึงรับสั่งให้ราชบุรุษผู้ใกล้ชิดไปบอกชาวเมือง *มก. เล่ม ๑๔ หน้า ๓๖๙