ความสำคัญของความประพฤติในการหลุดพ้นจากทุกข์ : หน้า 411/593

Bsual สังเกต คนดีที่ความประพฤติ ๔๑๐ นําเพ็ญเพื่อความหลุดพ้นจากทุกข์ พระองค์จึงเลื่อมใสมากขึ้น ไปอีก ได้เข้าไปหาเสตเกตุดาบส ทรงนมัสการแล้วตรัสถาม ปุโรหิตซึ่งเป็นบัณฑิตว่า “ท่านปุโรหิต ที่เหล่าดาบสผู้นุ่งหนัง สัตว์ที่แข็งกระด้าง มีรูปร่างเศร้าหมอง ร่ายมนต์อยู่อย่างนี้ จะพ้นจากอบายหรือไม่” ปุโรหิตกราบทูลเป็นข้อคิดว่า “ผู้ใด เป็นพหูสูต คงแก่เรียน แต่ได้กระทำบาปกรรมไว้ ไม่ประพฤติ ธรรมเลย ผู้นั้นแม้จะมีเวทมนต์ตั้งพัน แต่ความประพฤติไม่ดี ไม่ถึงจรณะ ก็ไม่อาจพ้นทุกข์ไปได้” จรณะในความหมายของ ปุโรหิตนี้หมายถึงสมาบัติ ๘ เพราะความรู้ของคนในยุคนั้น รู้แค่นั้นเท่านั้นเอง แต่เป็นผลที่เกิดจากการปฏิบัติธรรมเจริญ สมาธิภาวนา เสตเกตุดาบสได้ฟังเช่นนั้นคิดว่า ปุโรหิตกำลังจะ บั่นทอนความเลื่อมใสของพระราชา เดี่ยวพระราชาจะทรง เข้าใจว่า เราไม่รู้อะไรเลย อย่ากระนั้นเลย เราต้องพูดอะไรสัก เล็กน้อย จึงตอบว่า “คนมีเวทมนต์ก็ไม่สามารถพ้นทุกข์ พระเวททั้งหลายเป็นสิ่งไร้ผล จรณะเท่านั้นเป็นของจริง” ปุโรหิตผู้เป็นบัณฑิตก็กล่าวว่า “พระเวทไม่ใช่สิ่งที่ไม่มีผล คนอาศัยพระเวทได้รับเกียรติก็มี ผู้ที่ฝึกตนแล้วด้วยจรณะจะ บรรลุถึงความสงบและแดนแห่งบรมสุขอันเกษมได้ ดังนั้นคนที่