ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้า 41
บทกวี
6. บทกวีใช้ในรถพิเศษบ้าง บทกวีพิเศษบ้าง คือ :-
กิริยาปรานี
[๑] บทกวี ดู ปัจจัย ที่วงไว้ในที่สุดข้อตวามเรียก
ชื่อว่า กิริยาปรานี. กิริยาปรานีนี้ ท่านวางไว้ในที่สุด
ข้อความก่อนหน้าบ้าง ท่านหลังบ้าง ในข้อความหลายข้อ ที่กล่าว
รวมแล้วแก่ หรือแยกแล้วรวม แต่ในบทที่สุด ก็มี กิริยาม
พยัญออ มิลส์ สวดานี ชาติอทาโย นาม ทณฑุฑฏ-
โคปปลกิติสา ชาติ รราย สมดังิน เปลสตวา ชรา พุทธิโน
สมติศิ พยาธิ มรณสุข สมติิ, มรณี กุธิรายา ชินนาคา วิย
ชีวิต ชินนุตติ.
อธิบาย: [๑] ชื่อว่า กิริยาปรานีนี้ ใช้เรียกกิริยา
ดู ปัจจัย ที่วงไว้ในที่สุดข้อตวาม, จะกล่าวว่ากิริยาดูท่านปัจจัย
เช่นนั้นก็ได้ แต่พบบัณฑิตตวา ปัจจัย เป็นพื้น. ประโยคที่ว่า
บทกวี ดู ปัจจัยใช้เป็นที่สุด จะเรียกว่าพากดก็ไม่ดก เพราะ
บัดด้วยกิริยาในที่สุดเป็นกิริยา ดูว่า เป็นร่งกิริยานในพากย์กัง,
จะจัดเข้าในกิริยาพวกอย่างลิงคัตจะก็ไม่ดก เพราะในพากย์คดี
ลิงค์ตะแม่จะมีบทกิริยาในที่สุด ก็เป็นบทกิริยาที่ใช้ในว่าสะของ