อภิปรายความสัมพันธ์ เล่ม ๒ : หน้า 67/228

ประโยค - อภิปรายความสัมพันธ์ เล่ม ๒ หน้า ๖๖ มงญาติ ชานาติจิต ปทุมเว ชาอุคาติมัง พลาภาวนุตติ ปทิ พลายุนตติ ปราสว วิวรณ์ มงญาติ ชานาติจิต ปทุมเว ชาอุคาติมัง มงญาติ จิตติ วิจิตรร วปโคโล ต ปทสกะ กฎวาติมัง ชานาติจิต ปทิ มงญาติ ปทาส วิวรณ์ นุโคลี ปทสกะ กฎวาติมัง อายุตปัง [๓] แมหลายบทผสมกันเป็นพวกยศและพากย์ ก็เป็นวิวิระ - วิวระนะ ได้ อ. สูทม คุมเห มา ปาทามมุญเชะ มา ปาทน กาล วิจานามิตตุด [พานุกุตุตู ๒/๕๔] "เพราะเหตุนี้ ท่าน ทั้งหลาย อย่ามาประกอบความประกอบ คือลัง ยกล้งให้มล่วงไป ด้วยความประมาท." มา ปาทามุญเชะ มาในคาถา ยกมาทั้งบาท เป็น วิวิระะ; มา ปาทนกาล วิจานามิตตุด เป็น วิวิระะ ของบาทกานั้น. (บอกสัมพันธ์โดยอธิบายส่วนหนึ่ง). [๔] แม้ไม่ใช้บทมในคาถาก็มึ วิวระะ ได้ อ. มรีจ ทุเร ติณา รูปคติ วิย : คยุฬปา วิ ย โหติ. [ มรีจิกมุญริตุคเถร. ๗/๔] " พยันคดอ่อนเป็นเหมือนรูป คือ เหมือนอรจะถือเอาได้." ความท่านนี้ อธิบายความว่ามา มรีจมุญ ในคาถาว่า เผยปมิ เป็นอาทิ บทว่า รูปคติ เป็น วิวิระะ, บทว่า คยุฬปคา เป็น วิวิระะ. [๕] วิวระะ กับ วิวระนะ ต้องเสมอกันหรือเทียบเท่ากัน เช่น เป็นบทนามเสมอกัน อ. อุปโอ: วตุปติ เป็นริยาชั้นเดียวกัน อ. มงญาติ : ชานาตี, แม้เป็นพากย์ก็ด้วยกัน อ. มา ปามนุญเชะ.