อธิบายความสัมพันธ์ในสัญญา : หน้า 78/228

ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๒ - หน้าที่ 77 สัญญา สัญญา โลภิโกโลกุตรปรูปาญสมุปนิ สัญญา ปณญาเจ สัญญา อาปามิสมุปนุ สัญญา พุทธสุตญู.... ด กตาราง สบุปริสิ โสภนุปญึ ภาช ปริปาณค. [ สกุก. 5/๓๙๙ ] "เพราะเหตุนี้นแล บุคคลควรคบ คือ ควรเข้าไปรังใกล้ท่าน ผู้ถึงพร้อมด้วยจิต ชื่อว่าจะมีจิตระ และผู้ถึงพร้อมด้วยปัญญาทั้งเป็นโลภะ ทั้งเป็นโลภะระ ชื่อว่ามีปัญญา และผู้ถึงพร้อมคาม (ปริตติ) และอธิสม (มรรคผล) ชื่อว่าผู้สุดๆ มาก...ผู้เป็นสัตว์รุมมีปัญญา งามเช่นนั้นนั่น..." ทิธิ, ปญฺญา, พุทธสุด เป็นบทมาตาในภาคา, และ ทั้งบทที่เป็นสัญญี ทั้งบทที่เป็นสัญญาดองบอกเป็นวิเรสนะอิส่วนหนึ่ง. สรุปอธิบาย: สัญญี เป็นคำวิเคราะห์แสดงอธิบายความแห่งสัญญา, สัญญาเป็นคำที่วิเคราะห์แสดงอธิบายด้วยสัญญี. สัญญี-สัญญาอีกอย่างหนึ่ง (๓) อีอย่างหนึ่ง สัญญี เรียกคำที่แสดงอธิบาย ซึ่งเป็น กิริยาประกอบด้วย อนุท หรือ มาน ปัจจัยเป็นพื้น อันนาวอยู่ เบื้องหน้า, สัญญา เรียกคำที่พึงแสดงอธิบาย อันวางอยู่เบื้องหลัง, คำทั้งคู่มิ ประกอบฐานเหมือนกันบ้าง ต่างกันบ้าง แต่ต้องมีความ