อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้า 89 : หน้า 90/228

ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม 2 - หน้า 89 [2] นักเรียนมักเข้าใจกว่าว่า นาคโสมที เพราะต้องย้อนไปแปลความท่อนต้นอีกครั้งหนึ่ง ถ้าถามนั้น ถ้าแปลเต็ม ก็ไม่ต้องย้อนไปแปลท่อนต้น อีก จะไม่เป็นนาคโสมทีหรือที่แท้จริงคงเป็นนาคโสมทิเอง เพราะแปลก่อนท่อนที่กล่าวผลก่อนแปล ท่อนที่กล่าวเหตุความฐาน เหตุคู่สองความปฏิลาโกมกลไปหผลอยุนเอง, ถ้าแปลก่อนเหตุอันนั้นแหละ จึงไม่เป็นนาคโสมที เป็นผิดประโยค. [3] การประกอบข้อความทั้งปวงนั้น เป็นดังกล่าวก่อนผลให้เหตุอุปโลแก่นผล นี้เป็นประโคธรรมา, บางทีกล่าวผลก่อนเหตุให้เหตุปฏิโลมต่อผล นี้เป็นนาคโสมที, นาคโสมทีมีในชมมบทหลายแห่ง ท่านแสดงอธิฐาน ยมก - ฑสะมา หรือ ที สุมา ก็มิ วางแต่ ฑสมา หรือ ที ก็มี. จะแสดงตัวอย่าง 3 แบบ : - แบบที่ 1 นิพนธ์ ที สุกเดน เทสดิ, ตลอด เทสด มสุด มคู ภาวะ. สารูปุดดุเสน สุตพฤฒวิริกิร. 7/432 "พระนิพพาน อันพระสุดคทรงแสดงแล้ว เพราะเหตุใด (ที = ฑสมา), เพราะเหตุนี้ ท่านจง ยงทางแห่งพระนิพพานนั้นให้จงจริง" อ. นี้ เป็นอรรถกถากล้อรถ "นิพพาน สุกเดร เทสดิ." แบบที่ 2 ยมก สพฤสดานี วิวิต มรณปริโอสนามเว. [อุตตรคเณรี. ấp. 705] นี้เป็นอรรถกถากล้อรถ มรณปิติ ที วิวิต. ที่กล่าวเหตุ