ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อภิปรายความสัมพันธ์ เล่ม ๒ - หน้า 82
เป็นตั๋อ
๔. มีบทและศัพท์เป็นตั๋อลดเล็กน้อย คือ:-
บ่งตั้ง
(๑) บทนามมั่ง บกกิริยาบง ศัพท์บทนาบบ่ง เป็น
บทตั้งเนื่องใน อติศัพท์ เรียกว่าสรุป เข้ากับอติศัพท์นั้น, สรุปปี
ไม่เชิงเป็นชื่อ เพราะบทตั้งอ้อมมีชื่อตามสัมพันธ์ในประโยคที่ถามมา,
เป็นแต่บอกความเนื่องในอติศัพท์ อ. ตุตฺต อภินิฤทธิ ภายฺนุตฺตพฺุ
ในตัวอย่างนี้ เป็นอรรถถก (มหาตฺวณวชิรจิวัต ถ. ๑๐๐)
ยก ภัย จากบทกาคาว่า วาดุโช ภัย มคุต ตั้งแก้อรรถ
ภาย สรุปในอติศัพท์, ยกมาซึ่งหลายบทองค์ถึงทั้งบทกวาดา หรือ
ทั้งพากย์ หรือมากกว่านั้นมี:
อธิบาย :[๑] คำว่า บทนาม หมายถึง บทนามทั้ง ๓, คำว่า
บทกิริยา หมายถึง บทกิริยาทุกอย่าง ทั้งในพากย์จ์ ทั้งในพากย์.
บทลำบั่น บทเดียวก็อตาม หลายบทก็อตาม แม้ศัพท์ที่ยกมาตั้งอรรถรจรร
เรียกว่า สรุป. บทสรุปในอติศัพท์นี้ นักเรียนได้ตราบั้งแต่เริ่มกัด
แปลศัพท์ถูกกแล้ว, นำมาแสดงไว้ด้วยเพื่อให้บริสุทธิ์. แท้จริง
บทเดียว หรือ หลายบทที่ยกมาตั้งอรรถนั้น ก็มีสัมพันธ์เดิมโดย
เฉพาะของตน เช่นในตัวอย่างนั้น ภัย เป็น วิสาสะ ของ มคุต
ในบทกวาดว่า วาณิชโช มคุตู, นี้เป็นสัมพันธ์เดิมของ ภัย แต่