อธิบายอาการสัมพันธ์ในประโยค : หน้า 88/228

ประโยค - อธิบายอาการสัมพันธ์ เลม ๒ - หน้าที่ 87 ลักษณะความเป็นต้นบางอย่าง ธ. มีลักษณะความ, บทหรือคำพบางอย่างในประโยค คือ:- นาคาโลงตี (ก) มีความ ๒ ท่อน, ท่อนต้นกล่าวผลซึ่งชวนให้ถามเหตุ ว่าเป็นอย่างนั้น เพราะอะไร จึงกล่าวเหตุในท่อนหลัง โดยปกติ ท่านวาง การณโชคมิต (ฤ, จ, ปน) ในความท่อนหลังนั้น, แต่บางทีก็ไม่ใช่เองไว้. เมื่อจะแสดงอธิบายความอย่างแก่อรรถ (หรือแปล) ให้เห็นว่าเป็นประโยคเหตุ, ก็อธิบายประกอบ ฯลฯ หรือ ธ. (เหตุ) เป็นต้น เพื่อให้รู้ว่าเป็นความท่อนเหตุ', ในสารบัญดูดฤสุทธิวิธิราวิถีฤดู (เรื่องที่ ๒๐) ว่า สนูติคูแมว พุฒหย, นิพพานี สุดเดน เทสติ. ความท่อนต้นคือ สนูติคูแมว พุฒหย' สูงสุดทางแห่ง ความสงบนันเอง' คำว่าผล, ความท่อนหลังคือ 'นิพพานี สุดเดน เทสติ' นิพพานอันพระสุดตรงแสดงแล้ว' คำว่าผล แต่น่าได้ วงการณโชคมิตไว้น, เพื่อแสดงอธิบายให้ชัด พิงประกอบว่า:- สนูติคูแมว พุฒหย, นิพพานี สุดเดน เทสติ.