ธรรมะเพื่อประชา: มหาสมัยสูตร ครั้งที่ ๓ : หน้า 246/589

ธรรมะเพื่อประช มหาสมัยสูตร ค ครั้งที่ ๓ (ตอน ภพมารสะดุ้ง) ๒๔๕ รวบรวมเอาแต่บรรดาภัพพบุคคลที่ควรจะตรัสรู้ และได้จัดเป็น 5 เหล่า ตามอำนาจจริต ทรงใคร่ครวญถึงธรรมเทศนาอันเป็นที่ สบายแก่บุคคลเหล่านั้น โดยทรงดำริว่า พวกเทวดาที่เป็นราคจริต พระองค์จะแสดงสัมมาปริพพาชนียสูตร สูตรว่าด้วยเรื่องที่พึง เว้นโดยชอบ แสดงกลหวิวาทสูตร สูตรเกี่ยวกับเรื่องทะเลาะ วิวาทสำหรับพวกโทสจริต แสดงมหาพยูหสูตร สูตรว่าด้วยพวก มากด้วยความหลงงมงายสําหรับพวกโมหจริต แสดงจูฬพยูหสูตร สูตรว่าด้วยพวกน้อยมีนิสัยคิดไปในทางร้ายทางเสียสำหรับพวก วิตกจริต แสดงตุวัฏฏกปฏิปทา ข้อปฏิบัติของนกคุ่ม สําหรับ พวกสัทธาจริต แสดงปุราเภทสูตร สูตรว่าด้วยเรื่องเกิดในอนาคต สำหรับพวกพุทธิจริต เมื่อทรงดำริเช่นนั้น ก็ทรงใส่พระทัยต่อไปอีกว่า บริษัท ทั้งหลาย จะสามารถรู้เนื้อความแห่งธรรมได้โดยวิธีใด ด้วย อัธยาศัยของตน ด้วยอัธยาศัยของคนอื่น ด้วยการเกิดเรื่องขึ้น หรือด้วยอำนาจการถาม ทรงรู้ว่า บริษัทจึงรู้ด้วยอำนาจการถาม ทรงดำริอีกว่า จะมีใครหนอที่เป็นผู้รู้อัธยาศัยของทวยเทพแล้ว สามารถถามปัญหาด้วยอำานาจจริตได้ ทรงเห็นว่า ในพวกภิกษุทั้ง ๕๐๐ รูปนั้น ไม่มีรูปใดถามปัญหาได้ จากนั้นทรงใช้พระญาณ ตรวจตราพระสาวกผู้ใหญ่ ๔๐ รูป และพระสาวกชั้นเลิศ ๒ รูป ก็ทรงเห็นว่า แม้ท่านเหล่านั้นก็ไม่อาจที่จะถามปัญหาได้