พระพุทธศาสนาและพระธรรมเทศนา : หน้า 16/589

ธรระพี ประช วัน ประกาศ พระพุทธศาสนา ๑๕ พระองค์ทรงระลึกถึงอุปการะของปัญจวัคคีย์ได้เสด็จไป ทรงโปรดโดยตรัสว่า “บัดนี้เราได้ตรัสรู้อมตธรรมสัมมาสัมโพธิ ญาณแล้ว ท่านทั้งหลายจงฟังเถิด เมื่อท่านทั้งหลายปฏิบัติตาม ก็จะได้ตรัสรู้ธรรม” ทรงแสดงปฐมเทศนาที่เรียกว่า “ธัมมจัก กัปปวัตตนสูตร” ซึ่งแสดงถึงข้อปฏิบัติอันเป็นหนทางสายกลาง ที่สามารถตรัสรู้ได้ โดยไม่ให้เข้าไปประกอบตนให้พัวพันอยู่ใน กามสุข ซึ่งเป็นทางปฏิบัติที่หย่อนเกินไป และไม่ประกอบตน ให้ลำาบากซึ่งตึงเกินไป แต่ให้ปฏิบัติด้วยใจที่เป็นกลางๆ ไม่ถึง ไม่หย่อน ตามหลักอริยมรรคมีองค์ ๘ เมื่อจบพระธรรมเทศนา พระอัญญาโกณฑัญญะมี ดวงตาเห็นธรรม บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน สิ้นความสงสัย ในพระรัตนตรัย เป็นพยานท่านแรกในพระพุทธศาสนา เมื่อปัญจวัคคีย์มีอินทรีย์แก่กล้าแล้ว พระพุทธองค์ทรงแสดง อนัตตลักขณสูตร ซึ่งแสดงถึงความไม่เที่ยงของขันธ์ ๕ ทรง สอนให้ไม่เข้าไปยึดมั่นถือมั่น ปัญจวัคคีย์ได้ปล่อยใจไปตาม กระแสพระธรรมเทศนา ในที่สุดดวงจิตก็หลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ ได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์พร้อมกัน ต่อมาพระพุทธองค์ได้โปรดยสกุลบุตร โดยตรัสเทศนา ด้วยอนุปุพพิกถา คือ กถาที่แสดงไปตามล่าดับ ตั้งแต่พรรณนา การให้ทาน การรักษาศีล และอานิสงส์ที่บุคคลทำสิ่งนี้แล้วจะได้