จักษุของพระพุทธเจ้า : หน้า 438/589

ธรระพี ประช จักษุของพระพุทธเจ้า ๔๓๗ ประโยชน์อย่างยิ่ง ประโยชน์ทั้งหมดนั้น ย่อมเป็นไปในภายใน พระพุทธญาณ พระผู้มีพระภาคเจ้ามีพุทธจักขุญาณไม่ขัดข้องในอดีต ในอนาคต ในปัจจุบัน กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมทั้งหมด เป็นไปตามพระญาณของพระผู้มีพระภาคเจ้า บทแห่งธรรมที่ ควรแนะนําเท่าใด พระญาณก็เท่านั้น พระญาณเท่าใด บทแห่ง ธรรมที่ควรแนะน่าก็เท่านั้น ทางแห่งบทธรรมที่ควรแนะนําก็ไม่ เกินพระญาณ ธรรมเหล่านั้นตั้งอยู่ในส่วนสุดรอบของกันและกัน พระผู้มีพระภาคเจ้าย่อมทรงรู้อัธยาศัย อนุสัย จริต อธิมุตติของสัตว์ทั้งปวง ย่อมทรงรู้เหล่าสัตว์ผู้มีกิเลสธุลีน้อย มี กิเลสธุลีมาก เป็นภัพพสัตว์ เป็นอภัพพสัตว์ โลกพร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก หมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ เป็นไปในภายในพระพุทธญาณ เหมือนปลา และ เต่าทุกชนิดที่เป็นไปภายในมหาสมุทร พระพุทธญาณย่อมแผ่ ปกคลุมปัญญาของเทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย หากพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรู้ว่า บุคคลเหล่านี้เป็น ราคจริต จะตรัสบอกอสุภกัมมัฏฐาน และจะตรัสบอกเมตตา- ภาวนาแก่ผู้มีโทสจริต อีกทั้งทรงแนะนำผู้มีโมหจริตให้ดำรงอยู่ ในการเรียนการไต่ถาม ทำให้สาวกของพระองค์ตรัสรู้ธรรมตาม