พระสัพพัญญุตญาณและความรวดเร็วในการตรัสรู้ : หน้า 543/589

ธรรมะเพื่อประชll พระสัพพัญญุตญาณ ៥៤២ ตรัสรู้เอง ไม่มีอาจารย์ เกิดได้เร็ว เป็นไปเร็วในภูมิของตนเท่านั้น แต่เกิดช้า เป็นไปช้าในภูมิของพระสัพพัญญูพุทธเจ้า เพราะภูมิ ของพระสัพพัญญูพุทธเจ้านั้น เป็นของใหญ่ เปรียบเหมือนบุรุษ ผู้ไม่กลัวน้ำ ย่อมว่ายข้ามแม่น้ำน้อยได้สบาย แต่ครั้นออกไปถึง มหาสมุทรอันกว้างใหญ่ มองไม่เห็นฝั่ง ก็ว่ายไปได้ช้า หรือไม่ อาจข้ามไปได้ จิตดวงที่ ๗ หมายถึง จิตของพระสัพพัญญูพุทธเจ้า ผู้ทรง ทศพลญาณ จตุเวสารัชญาณ ประกอบด้วยพุทธธรรม ๑๘ มี ญาณไม่มีที่สิ้นสุด ย่อมเกิดรวดเร็ว เป็นไปรวดเร็วในสิ่งทั้งปวง เพราะจิตบริสุทธิ์ในสิ่งทั้งปวง เหมือนลูกศรที่ไม่มีข้อไม่มีปม เกลี้ยงเกลา ไม่มัวหมอง ซึ่งนายธนูยิงไปที่ผ้าฝ้ายหรือผ้ากัมพล เนื้อละเอียด ลูกศรนั้นสามารถทะลุไปได้อย่างรวดเร็ว เหมือน ความคิดของพระสัพพัญญูพุทธเจ้า ที่ทะลุปรุโปร่งไปในสิ่ง ทั้งปวงได้รวดเร็ว จิตของพระสัพพัญญูพุทธเจ้า ได้ล่วงเลยจิตทั้งหกไปแล้ว เป็นจิตบริสุทธิ์ เป็นจิตรวดเร็ว หาเครื่องเปรียบมิได้ เพราะ เหตุที่จิตของพระพุทธเจ้า เป็นจิตบริสุทธิ์ รวดเร็วนั่นเอง พระพุทธเจ้าจึงทรงแสดงยมกปาฏิหาริย์ได้ จิตของพระพุทธเจ้า ขณะทรงทำยมกปาฏิหาริย์นั้น เป็นไปรวดเร็วนัก ไม่มีใครอาจ ชี้แจงเหตุการณ์ได้ มหาบพิตร ปาฏิหาริย์เหล่านั้น เมื่อเทียบ