การดำรงอยู่ได้นานแห่งพระสัทธรรม (๒) : หน้า 514/589

ธรระพี ประช การดำรงอยู่ได้นานแห่งพระสัทธรรม (๒) ๕๑๓ พระเนตรเห็นพุทธบริษัทมีจํานวนน้อยแล้วจะทรงลดพระวิริยภาพ ลง หรือเมื่อทอดพระเนตรเห็นพุทธบริษัทมีจํานวนมากแล้ว จะ ทรงมีพระวิริยภาพมากขึ้น แต่พระองค์ทรงมีพระวิริยอุตสาหะ เสมอกัน ดั่งพญาสีหมฤคราช เมื่อล่วงไปได้ ๗ วัน จึงจะลุกขึ้น บันลือสีหนาท แล้วกระโจนออกจากถ้ำทองเพื่อออกหาอาหาร ครั้นพบเห็นสัตว์เล็กหรือใหญ่ก็ตามจะวิ่งไปด้วยความเร็วเสมอกัน นี้เป็นคุณลักษณะของพญาสีหราช พระพุทธเจ้าทั้งหลายต่างทรงแสดงธรรมแก่บริษัท ด้วย พระวิริยอุตสาหะเสมอกัน ไม่ว่าผู้ฟังจะมีจำนวนน้อยหรือมาก เพราะพระองค์ทรงใฝ่พระทัยเสมอว่า เหล่าชนผู้หนักในธรรม ของเรา อย่าได้เสื่อมคลายไปเลย เพราะพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ทรงหนักในธรรม ทรงเคารพพระธรรม นี้เป็นมหาวิริยภาพที่ พระองค์ทรงมีแก่สรรพสัตว์ทั้งหลาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมโดยพิสดาร ดุจ วลาหกเทวดาทำมหาสมุทรสาครให้เต็มเปี่ยม ส่วนพระพุทธเจ้า บางพระองค์นั้น มิได้ทรงแสดงธรรมโดยพิสดาร เพราะคนใน ยุคนั้นมีอายุยืน มีธุลี คือ กิเลสในดวงตาน้อยเบาบาง ครั้นได้ สดับอริยสัจ ๔ แม้เพียงพระคาถาเดียว ฟังธรรมแต่เพียงโดยย่อ ก็สามารถบรรลุธรรมได้แล้ว ฉะนั้นพระพุทธเจ้าบางพระองค์จึง ไม่ทรงแสดงธรรมโดยพิสดาร ทําให้นวังคสัตถุศาสน์ คือคําสอน