ความรู้ของพระบรมศาสดา : หน้า 541/589

ธรรมะเพื่อประชll พระสัพพัญญุตญาณ ๕๔๐ พระเถรเจ้าตอบว่า “ขอถวายพระพร จริง แต่ความรู้ ความเห็นของพระพุทธเจ้านั้น ไม่ใช่ปรากฏอยู่เป็นนิตย์ คือ เป็นของเนื่องด้วยการนึกถึงด้วยจิต พระพุทธเจ้าอยากรู้สิ่งใด ก็ทรงรู้สิ่งนั้นทันที สิ่งที่เห็นก็เป็นของจริง เพราะทรงรู้ด้วย ญาณทัสสนะอันบริสุทธิ์” “ข้าแต่พระนาคเสน หากความรู้สิ่งทั้งปวงยังเป็นของ ต้องแสวงหาอยู่ ถ้าอย่างนั้น พระพุทธเจ้าก็ไม่ใช่พระสัพพัญญูสิ” “ขอถวายพระพร หากมีข้าวเปลือกอยู่ ๑๐๑ เกวียน บุคคล ตักออกคราวละ ๕ ทะนาน จึงจะรู้ได้ว่ามีทั้งหมดกี่ทะนาน แต่ ขณะจิตของพระพุทธองค์ที่เป็นไปเพียงชั่วลัดนิ้วมือเดียวเท่านั้น ก็สามารถกำหนดข้าวเปลือกได้ว่ามีกี่ทะนาน จิตมีอยู่ ๗ ชนิด ดังนี้ จิตดวงที่ 9 หมายถึง บุคคลเหล่าใดยังมีราคะ โทสะ โมหะ ตัณหา กิเลสอยู่ ไม่ได้อบรมกาย ไม่ได้อบรมศีล สมาธิ ปัญญา จิตของบุคคลเหล่านั้นย่อมเกิดช้า เป็นไปช้า เพราะไม่ได้อบรมจิต เช่นเดียวกับบุคคลตัดไม้ไผ่ที่แขนง ซึ่งเกี่ยวกระหวัดรัดรึงหุ้มห่อ รกรุงรัง ทำให้ขาดแล้ว ย่อมดึงมาได้ช้า ฉะนั้น จิตดวงที่ ๒ หมายถึง จิตของพระโสดาบันผู้พ้นอบายแล้ว ผู้ถึงกระแสพระนิพพาน รู้แจ้งพระพุทธศาสนา จิตของพระ โสดาบันเกิดไว เป็นไปไวในที่ทั้งสาม แต่เกิดช้า เป็นไปช้าในชั้น