พระพุทธคุณ: ครูของมนุษย์และเทวา : หน้า 79/589

Boประช พระพุทธคุณ ต อ น ผู้เป็นครูของมนุษย์และเทวา ៧៨ ตัวได้หมดสิ้น และทรงสอนผู้อื่นให้รู้เรื่องการดับทุกข์อย่างแท้จริง ทั้งทําได้และสอนได้ด้วย ครูทำได้อย่างไร ก็สอนให้ลูกศิษย์ ทำได้อย่างนั้น ไม่มีศาสดาใดในโลกเสมอเหมือนท่านเลย พระองค์เป็นผู้เบิกบานแล้ว ทรงมีพระทัยผ่องแผ้ว สะอาดบริสุทธิ์ ดุจดังดอกบัวที่เบ่งบานเต็มที่ ใจขยายกว้างออก ไปเป็นอิสระ ออกไปจากเครื่องข้อง ออกไปจากพันธนาการของ ชีวิต ไม่คับแคบ ไม่อึดอัด พระองค์ทรงมีพระทัยเบิกบาน ด้วยเหตุที่พระองค์ทรงเป็นผู้รู้แจ้งในธรรมะอันบริสุทธิ์ ทรงตื่น แล้วพ้นแล้วจากอาสวกิเลสทั้งหลาย พระพุทธองค์ทรงได้พระนามว่า ภควา ซึ่งแปลได้ ๒ นัย คือ แปลว่าหักก็ได้ แจกก็ได้ ที่ว่าหักนั้น คือ พระองค์ทรงหัก สังสารจักรที่ประกอบไปด้วยอวิชชา ตัณหา อุปาทาน กรรมอัน เป็นเสมือนตัวล้อรถที่หมุนให้เวียนว่ายอยู่ในวัฏสงสาร ไม่ให้ ออกจากภพ ๓ คือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ พระองค์ทรง หักกงล้อแห่งวัฏสงสารได้แล้ว จึงพ้นจากภพ ๓ เสด็จไปสู่ พระนิพพาน ที่ว่าแจกนั้น คือ เมื่อพระองค์ได้ตรัสรู้อนุตตร สัมมาสัมโพธิญาณแล้ว ทรงเป็นสัพพัญญู รู้แจ้งธาตุธรรมทั้งปวง และพระองค์ได้ทรงจำแนกธรรมให้พระสาวกได้รู้ ได้เห็น และได้บรรลุมรรคผลนิพพานกันมากมาย