ความหมายของภิญญาในพระธรรม : หน้า 15/174

ข้อความที่อ่านข้อความในภาพคือ: ประโยค ๕ - มั่งคลาดนี้เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า ๑๕ สงวนนี้ ชื่อว่า มีธีโอทัดปะเปสมิสาร ด้วยเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคจึงตรัสไว้ในทุติยวรรค ทุติยปณิธานสัตตุกิมบท อังคุตตตร-นิทานว่า "ภิญญาทั้งหลาย เปรียบเหมือนต้นไม้ มีงี้และใบวิบวิดี เสียแล้ว แม้กะทะของต้นไม้นั้นก็ไม่ถึงความบริบูรณ์, เปลือกก็จิ กระพี้ก็จิ แก่นก็จิ ( ของต้นไม่นั้น ) ก็อ่อนไม้ถึงความบริบูรณ์ แม้ ฉันใด; ภิกษุทั้งหลาย เมื่ออิริยาสังขารและโอฏฐัปปะไม่ม่, อินทรีย์สังขรวม่มิ ฉันนั้นนั่นแหละ; อินทรีย์สังขรของบุคคลผู้มีอิริยาสังคารและโอฏฐัปปะวิบัติ ก็ย่อมมีเหตุเครื่องเข้าไปอาศัย ( อุปนิสัย ) อันไทยเข้าไปขจัดเสียแล้ว ( เพราะ ) เมื่ออินทรีย์สังขรไม่ม่, ศีลก็ไม่, ศิลก็ไม่, ศีลของผู้มีอินทรีย์สังขร วิบิต ก็ย่อมมีอุปนิสัยอันโทษขจัดเสียแล้ว, ( เพราะ ) เมื่อศิลไม่ม่ สัมมาสมาธิก็ไม่ม่ สัมมาสมาธิของผู้มีศีลวิบิต ก็ย่อมมีอุปนิสัยอันโทษขจัดเสียแล้ว, ( เพราะ ) เมื่ออำนิวาทและวิราคะไม่ม่, มูจิตติญาณทัสสนะก็ไม่ม่, วิวุตตญาณทัสสนะของผู้มีมูจิตติญาณและวิราคะ วิบิต ต้องมิอุปนิสัยอันโทษขจัดเสียแล้ว; และกล่าวว่า "ภิญญาทั้งหลาย เปรียบเหมือนต้นไม้สมบูรณ์ด้วยกิ่งและใบ แมกะทะของต้นไม้นั้น ก็ย่อมถึงความบริบูรณ์ เปลือกก็จิ กระพี้ก็จิ แก่นก็จิ ( ของ ๑. อง สุตตก. ๒๖๙/๑๐๑