มังคลัตถะ: ความหมายแห่งโทสะและนิพพาน : หน้า 86/174

ประโยค - มังคลัตถะนี้แปล เล่ม ๕ - หน้า 86 โทสะ โมหะ ชาติ ชราและมรณะเป็นต้น ด้วย อาณัติ ศัพท์. มโนว่า นิพุทธาน นี้ พึงทราบความแปลกกันดังว่า ‘ใน วิภัน ว ธ ฐา ลงในอรรถว่าว้อยรัศ’ ว่า ศัพท์ เป็น กัตตุสานะ; ส่วน นิพุธาน ศัพท์ เป็นปัญญามิติปุรษสมะ. ในวิภั ที่ ๒ ว ภ ษ ฐา มี นิติ เป็นบานหน้า ลงในอรรถว่า เข้าไปสงบ เพราะท่านศัพท์าศาสตราจารย์ เมื่อท่านมักกล่าวว่า ‘วา ฎ ฑา เป็น ไปในความไปและผูก คำว่า ว่า’ เพราะว่า ธาตุทั้งหลายมีอรรร เป็นอนุฯ ส่วน นิพุทธาน ศัพท์ เป็นกรณาสัญญนะ:.” [๕๕๗] ก็มีมาก ๑ แห่งธรรมิมธรรมเป็นที่สั้นไปแห่งรากเป็นต้น เป็นชื่อแม้แห่งพระอรหัต, ในความที่ธรรมทั้ง ๑ เป็นชื่อแห่งพระ อรหัตนั้น มีพระบัลลินชมพูทวาทุฬ ในพาดขนวรรณคดีนี้ (เป็นเครื่องอ้าง)ว่า “ ปรพาชกชื่อชมพูทวา นั่ง ณ ส่วนข้างหนึ่ง แล้วแฉะ ได้กล่าวคำนี้ กะท่านพระสารินบุตรว่า “พระสารินบุตรผู้มีอายุ พระผู้พระภาคตรัสว่า ‘นิพพาน นิพพาน’ ดังนี้ พระสารินบุตรผู้มีอายุ นิพพานเป็นในชนตอนๆ”? ( ท่านพระสารินบุตรได้กล่าวคำนี้นะปริพ- ชากชื่อชมพูทวา ว่า ‘ผู้มีอายุ พระผู้พระภาคตรัสธรรมเป็นที่สุดสรakar ธรรมเป็นที่สั้นโกะท ธรรมเป็นที่สั้นโมทะแล ว่า ‘นิพพาน.”’ พระบาลีในนิพพานสูตร จบ. แม้ว่า “ชมพูทวาทุกสูตร” ก็เป็นชื่อของนิพพานสูตรนั่นเอง. [๕๕๘] ปรพาชกชื่อชมพูทวา ได้กล่าวคำนี้นะท่านพระ