การแปลพระมังคลัตถที : หน้า 35/174

ประโยค๕ มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๕ หน้า ๓๕ ห้วงน้ำ. บทว่า อนุทู คือ ได้แล้ว บทว่า เออ เป็นบทเปรียบเทียบ เทียบด้วยอุปมา บุคคลผู้ประกอบด้วยปัญญาที่ได้แก่อญาณของผู้รู้ ว่า มูนิ. บทว่า วิริพุจปโน คือ ผู้ประกอบด้วยวิริยะ และ ด้วยกำลังกายและกำลังญาณ. บทว่า อกิลาู ได้แก่ ผู้ไม่เกี่ยงรัฐน มูนิ ชื่อว่า ผู้ไม่เกี่ยงรัฐน เพราะเป็นผู้ประกอบด้วยความเพียรอัน ประกอบด้วยองค์ ๔ ที่ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้อย่างนี้ว่า "หนัง เอ็น และกระดูก จงเหลืออยู่เต็มมติ. เนื้อและเลือดในกายของเราทั้งหมดนั้น จงเลือด แห้งไปดิล." ขอว่า วินเท ทายสุด สุนตี ความว่า ย่อมได้ คือได้เฉพาะ ซึ่งอัธยธรรม ถั่วคืออานน วิปัสสนา อภิญญา และญาณ อัน สัมปุตด้วยอรหัตตผล ซึ่งถึงความนับว่า สันติ เพราะทำความ เย็นแห่งจิตบ้าง แห่งหทัยบ้าง. ก็แสดงพระผู้มีพระภาค ครั้งตรัสอย่างนั้นแล้ว จีงทรงประกาศ ลัฏฐลายลา. ในเวลาลบลิลาจะ ภิกษุ นั่นผู้อื่นพระศาสดารง อุปมัภินแล้ว ประคองความเพียร เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรห แล้ว. เรื่องภายหลังต่อความเพียร จบ. โภชนียชาดก และอาชญาชาดก ในอัตถวรรค เอกนิบาต และมหาสัจฉาทก ในอัฏฐาวรรค เอกนิบาตนั้นแน่นอนั บันฑิตควร