ธรรมะและสังสารวัฏ : หน้า 17/585

ธรรมะเพื่อประช ชีวิตในสังสารวัฏ ๑๖ ๒๐ แห่ง คือ พรหมปาริสัชชา พรหมปุโรหิตา มหาพรหมา ปริต ตาภา อัปปมาณาภา อาภัสสรา ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา สุภกิณหา เวหัปผลา อสัญญีสัตตา อวิหา อตัปปา สุทัสสา สุทัสสี และอกนิฏฐภูมิ ทั้ง ๑๖ ภูมินี้ เป็นรูปภูมิหรือรูปภพ คือ เป็นที่อยู่ของพรหมผู้ได้บรรลุรูปฌานสมาบัติ ตั้งแต่ปฐมฌาน จนถึงจตุตถฌาน ต่อมา ภูมิที่ ๑๗ คือ อากาสานัญจายตนภูมิ ภูมิที่ ๑๘ คือ วิญญาณัญจายตนภูมิ ภูมิที่ ๑๙ คือ อากิญจัญญายตนภูมิ ภูมิที่ ๒๐ คือ เนวสัญญานาสัญญายตนภูมิ ทั้ง ๔ ภูมินี้เป็น อรูปภพ ซึ่งเป็นที่อยู่ของอรูปพรหมผู้ได้บรรลุอรูปฌานสมาบัติที่ ละเอียดกว่ารูปพรหม ดังนั้นกล่าวสรุปคือ กามภพมี ๑๑ ภูมิ รูปภพมี ๑๖ ภูมิ และอรูปภพอีก ๔ ภูมิ รวมเป็น ๓๑ ภูมิ ภพภูมิ เหล่านี้ยังตกอยู่ในไตรลักษณ์ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นภพภูมิที่ดีหรือ ภูมิที่เสวยสมบัติอันประเสริฐสุด ดุจพระเจ้าจักรพรรดิราชก็ดี มีทิพยสมบัติดุจองค์อัมรินทร์จอมสวรรค์ ชั้นดาวดึงส์ก็ดี มี ความสุขดุจรูปพรหมและอรูปพรหมทั้งหลายก็ดี แต่ที่จะ เที่ยงแท้ยั่งยืนเป็นอยู่อย่างนั้นเรื่อยไปตลอดกาล ย่อมไม่มี เมื่อถึงคราว ก็ต้องพลัดพรากจากความสุขนั้นๆ เป็นธรรมดา เมื่อถึงคราวสิ้นอายุแล้ว ก็ย่อมจะเคลื่อนจากอัตภาพนั้น