ธรรมะเพื่อประช: ความเข้าใจในพระนิพพาน : หน้า 537/585

ธรรมะเพื่อประช นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง ๕๓๖ คือ พระนิพพาน อันกว้างใหญ่ไพศาลเท่านั้น ในพระวินัยปิฎก ได้มีพุทธวจนะปรากฏไว้ว่า “ดูก่อนภิกษุ ทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่น้ำทุกสายในโลกที่ไหลไปสู่ที่ต่ำา ย่อมไปรวมลงที่มหาสมุทร และสายฝนตกลงมาจากอากาศ ไปรวมลงที่มหาสมุทร ความพร่องหรือความเต็มของมหาสมุทร ย่อมไม่ปรากฏ ภิกษุจำนวนมากก็เหมือนกัน ถ้าแม้ปรินิพพาน ด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ความพร่องหรือความเต็มของ นิพพานธาตุย่อมไม่ปรากฏ อีกประการหนึ่ง มหาสมุทรซึ่งกว้าง ใหญ่นั้น ใช่ว่าจะเป็นสถานที่อันว่างเปล่า โล่งๆ ว่างๆ อย่างเดียว โดยที่แท้เป็นที่อยู่อาศัยแห่งหมู่สัตว์ทั้งหลาย ซึ่งมีมากมาย สุดจักประมาณได้ อายตนนิพพานก็คล้ายๆ กัน คือเป็นที่อยู่ ของพระนิพพานมากมายนับไม่ถ้วน ทั้งพระพุทธเจ้า พระ ปัจเจกพุทธเจ้า และพระขีณาสพอรหันต์ทั้งหลายก็สถิต อยู่ที่นั่น จะว่างเปล่าก็เฉพาะกิเลสอาสวะเท่านั้น” นอกจากนี้ มหาสมุทรซึ่งกว้างใหญ่ ย่อมหลากหลายไป ด้วยรัตนชาตินานาชนิดชวนให้รื่นรมย์แก่ผู้พบเห็น พระนิพพาน นี้ก็เช่นเดียวกัน เป็นรัตนะอันประเสริฐ น่าชมกว่ารัตนชาติใดๆ ทั้งในมนุษย์และเทวโลก กล่าวคือพระวิมุตติธรรม ธรรมอันหลุด พ้นวิเศษดีแล้ว ทรงไว้ซึ่งพระคุณมากมายสุดที่จะประมาณ ซึ่ง A