ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรเพื่อประช
นิรยภูมิ สำหรับ คนบาป
๖๒
เป็นดินแดนที่ไร้ความยินดี มีแต่ความน่าหวาดเสียว น่าสะพรึง
กลัวอยู่ตลอดเวลา เมื่อตกลงไปเป็นสัตว์นรกแล้ว ไม่มีสัตว์นรก
ตัวไหนอยากอยู่ในมหานรกนั้น แค่เห็นเพียงประตูนรกเปิดแง้ม
ออกเท่านั้น สัตว์นรกต่างรีบวิ่งเพื่อจะหลบหนีจากการถูกทัณฑ์
ทรมาน แต่ก็หนีไม่พ้นต้องทนทุกข์ทรมานจนกว่ากรรมจะหมด
สัตว์นรกจะหลบหนีออกมาเหมือนนักโทษในโลกมนุษย์ที่แหกคุกหนี
หรือจะหลีกเลี่ยงการถูกจำคุกไม่ได้เลย เพราะเป็นกฎแห่งกรรม
ซึ่งเป็นกฎเหล็ก ที่สัตว์นรกจําเป็นต้องก้มหน้าก้มตา รับใช้กรรม
ที่ทําเอาไว้สถานเดียวเท่านั้น
กำเนิดของพวกสัตว์เดียรัจฉานถือว่าเป็นอบายภูมิ
เหมือนกัน สัตว์เดียรัจฉานเป็นสัตว์ที่มีอวัยวะไปตามขวาง คือ
ขวางทางพระนิพพาน เพราะไม่สามารถหาศูนย์กลางกายได้
เมื่อหาศูนย์กลางกายไม่เจอ ก็ไม่สามารถบรรลุธรรมขั้นสูงได้
อย่างมากก็ทําได้เพียงยังจิตให้เลื่อมใสเท่านั้น เหมือนพญานาค
ที่เคยแปลงกายมาบวชเป็นพระ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทรงทราบก็ห้ามท่านบวชอีกต่อไป เพราะอย่างไรก็ถือว่าเป็น
เพียงเดียรัจฉาน จะทำได้ก็รักษาศีลให้บริสุทธิ์ เพราะฉะนั้นจึง
จัดเป็นอบายภูมิอยู่นั่นเอง
กําเนิดสัตว์เดียรัจฉานแม้จะเป็นหนึ่งในอบายภูมิ ๔ แต่
ก็ไม่จัดเป็นทุคติทั้งหมด เพราะบางทีก็เป็นสถานที่เกิดของสัตว์