ข้อความต้นฉบับในหน้า
ธรรมะเพื่อประชาชll
ยมโลก สถานที่พิจารณาบุญและบาป
៤៩
ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ และความตาย ที่เราเห็น
กันอยู่เป็นประจำนี่แหละ พระองค์ตรัสเรียกว่าเป็นเทวทูต ที่จะ
เตือนใจให้เราไม่ประมาทในชีวิตว่า
ทันทีที่เราเกิดมาเป็นมนุษย์
สิ่งที่บ่งบอกถึงความทุกข์ที่เราสังเกตเห็นได้ ก็คือเสียงร้องไห้
ของเด็กทารกแรกเกิด ความเกิด มาพร้อมกับความแก่ แต่ค่อยๆ
แก่เปลี่ยนแปลงไปตามวัยตั้งแต่วัยเด็ก วัยหนุ่มสาว วัยกลางคน
จนกระทั่งวัยชรา เมื่อชีวิตเข้าสู่ความแก่ชรา สังขารก็ร่วงโรย
ไม่เอื้ออำนวยต่อการสร้างบารมี ลุกนั่งก็ไม่สะดวก แล้วโรคภัย
ไข้เจ็บก็มาเบียดเบียน บางครั้งทรัพย์สมบัติที่เราหามาได้ด้วย
ความยากลำบากตลอดชีวิต ก็ค่อยๆ หมดไปกับการรักษา
สังขารร่างกายนี้ให้อยู่ต่อไป พอถึงคราวความเจ็บป่วยรุมเร้า
หนักเข้า ก็ไม่มีใครที่จะมาแบ่งเบาความทุกข์นี้ได้
โดยเฉพาะเมื่อถึงคราวที่พญามัจจุราชมาเยือน ก่อนจะ
ละโลก ไม่มีใครเลยที่จะมาช่วยเราได้ เราต้องช่วยเหลือตัวเอง
ความดีและบุญกุศลที่เราได้ทำไว้นี่แหละ จะเป็นที่พึ่งแก่เราใน
ยามนั้น ดังนั้นความทุกข์ต่างๆ ที่มีมาตั้งแต่เกิดจนกระทั่งตาย
นักปราชญ์บัณฑิตท่านมองเห็นว่า เป็นเครื่องเตือนสติให้เราไม่
ประมาทในการสร้างความดี เมื่อเห็นทุกข์เห็นโทษในการเกิด แก่
เจ็บ ตาย เหล่านี้แล้ว ก็จะได้หาทางที่จะไม่ต้องเกิดกันอีกต่อไป
พระพุทธองค์ทรงชี้ให้เห็นว่า ทางไปพระนิพพานเป็นทางไปสู่