อรูปภพและอรูปพรหม : หน้า 438/585

ธรรมะเพื่อประชาชll อรูปภพ ๔๓๗ เมื่อผู้มีอำนาจฌานสูงรำพึงอยู่อย่างนั้น ก็บังเกิดความ พอใจในภาวะที่ไม่มีตัวตน ไม่มีรูปกาย มิได้มีอาลัยในสรีระร่าง ครั้นออกจากจตุตถฌานแล้ว ก็ปรารถนาอยู่แต่ในความไม่มีรูป อุตส่าห์เจริญภาวนาบำเพ็ญสมถกัมมัฏฐานต่อไป จนกระทั่งได้ สำเร็จอรูปฌาน เมื่อละโลก ก็ตรงไปอุบัติเป็นพรหมตามอำนาจ อรูปฌานที่ตนได้บรรลุ ได้นามว่า อรูปพรหม เริ่มตั้งแต่สูงขึ้นจากอกนิฏฐสุทธาวาสภูมิขึ้นไป ๕,๕๐๘,๐๐๐ โยชน์ ก็จะถึงเขตของอรูปภพชั้นแรก หรือเรียกอีก อย่างว่า อากาสานัญจายตนภูมิ เป็นที่สถิตอยู่แห่งอรูปพรหม ผู้วิเศษ ที่เกิดจากอรูปฌานสมาบัติที่อาศัยอากาสบัญญัติซึ่งไม่มี ที่สุดเป็นอารมณ์ อรูปพรหมผู้วิเศษเหล่านี้ เป็นผู้ถือปฏิสนธิ ด้วยอากาสานัญจายตนวิบากจิต ผู้ที่สถิตอยู่ในอรูปพรหมโลกชั้นนี้ ล้วนแต่ได้สำเร็จ อรูปฌานที่ ๑ มาแล้ว คือเมื่อคราวที่ท่านได้สําเร็จจตุตถฌานแล้ว ก็มีความปรารถนาในภาวะที่ไม่มีรูปกายเพราะตระหนักว่าร่างกาย นี้มีทุกข์โทษนัก จึงอธิษฐานเอาอากาสบัญญัติซึ่งไม่มีที่สิ้นสุด เป็นอารมณ์ นักปฏิบัติผู้ได้จตุตถฌาน ท่านจะภาวนาว่า “อากาโส อนนฺโต” เฝ้าภาวนาอยู่อย่างนี้เรื่อยไป ด้วยใจที่ประกอบไปด้วย