ธรรมะเพื่อประชา : หน้า 123/586

ธรรมะเพื่อประช มิตรแท้แม้ชีวิตก็ให้ได้ สุมุขหงส์ตอบว่า “ท่านเป็นผู้ทรงธรรม และข้าพเจ้าก็ จงรักภักดีต่อท่าน ถึงข้าพเจ้าจะตายก็ไม่เสียดายชีวิต เพราะ มิตรเมื่อระลึกถึงธรรม ก็ไม่พึงทอดทิ้งมิตรในยามคับขัน แม้ เพราะเหตุแห่งชีวิต นี้เป็นธรรมของสัตบุรุษทั้งหลายโดยแท้” พญาหงส์ธตรัฐฟังแล้วรู้สึกซาบซึ้งในจิตใจที่งดงามของ สุมุขหงส์มาก จึงกล่าวว่า “ธรรมนี้เรารู้ว่าท่านประพฤติปฏิบัติได้ ดี และความจงรักภักดีที่มีต่อเรา เราก็รู้แล้ว บัดนี้เราขอให้ ท่านกลับไป ท่านจงทำตามความประสงค์ของเราเถิด” ขณะที่หงส์ทั้งสองกำลังโต้ตอบกัน นายพรานได้สังเกต เห็นว่า หงส์ที่ติดบ่วงมีเพียงตัวเดียว แต่อีกตัวหนึ่งทำไมไม่บินหนี เมื่อเห็นเหตุอัศจรรย์เช่นนั้น จึงถามสุมุขหงส์ว่า “ทำไมท่านถึงไม่บินหนีไป ไม่กลัวตายหรือ” สุมุขหงส์ตอบด้วยเสียงไพเราะว่า “พญาหงส์ตัวนี้ เป็น ราชาของเรา ทั้งยังเป็นมิตรที่เสมอด้วยชีวิต ฉะนั้นจะให้เราทิ้ง ไปได้อย่างไร” นายพรานเห็นสุมุขหงส์พูดจาภาษามนุษย์ไพเราะน่าฟัง ก็มีใจอ่อนโยน เกิดความรักประหนึ่งบุตรของตน เพื่อจะทดลอง ใจจึงถามว่า