ธรรมะเพื่อประช: เรื่องราวของพญานกแขกเต้า : หน้า 181/586

ธรรมะเพื่อประช มีไมตรีจิต ต่อกัน ១៨០ สัมพุทธเจ้าทรงน่าเรื่องในอดีตมาตรัสเล่าว่า ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์เกิดเป็น พญานกแขกเต้า ใน ป่าหิมพานต์ ได้อาศัยอยู่ที่ต้นมะเดื่อต้นหนึ่งที่ริมฝั่งแม่น้ำคงคา เมื่อผลของต้นไม้ที่ตนอาศัยอยู่หมดลง ด้วยความที่เป็นนกที่ มักน้อยสันโดษ และด้วยสำนึกในบุญคุณของต้นไม้นั้นว่า ยามสุข เราก็มีสุขเพราะต้นไม้นี้ เมื่อเห็นต้นมะเดื่อนั้นผลหมดลง ด้วยความผูกพันจึงไม่ยอมไปอยู่ที่อื่น สิ่งใดที่เหลืออยู่ไม่ว่าจะ เป็นหน่อ ใบ เปลือก หรือสะเก็ดก็กินสิ่งนั้น และดื่มน้ำในแม่น้ำ คงคา ไม่ยอมไปที่อื่น ด้วยคุณธรรมแห่งมิตรแท้ของพญานก แขกเต้า จึงบันดาลให้ภพของท้าวสักกะแสดงอาการร้อน พระองค์พิจารณาดูก็รู้สาเหตุทั้งหมด และปรารถนาจะทดลองใจ ของพระโพธิสัตว์ จึงบันดาลให้ต้นไม้นั้นแห้งไป ด้วยอานุภาพของเทวฤทธิ์ต้นไม้นั้นเหลืออยู่แต่ตอ แตกเป็นช่องน้อยช่องใหญ่ เวลาถูกลมพัดก็เหมือนมีใครเอาไม้ มาเคาะเสียงดัง ถึงกระนั้นพญานกแขกเต้าก็ยังไม่ยอมจากไป ยังคงจับอยู่ที่ยอดตอไม้มะเดื่อโดยไม่ย่อท้อต่อลมและแดด ท้าวสักกะคิดว่า เราจะให้พญานกแสดงมิตตธรรมแล้ว จะให้พรแก่เธอ ทำต้นมะเดื่อให้มีผลอยู่เรื่อยไป ดังนั้นจึงแปลง เป็นพญาหงส์ทองบินมาพร้อมกับนางสุชาดามาจับอยู่ใกล้ๆ